Мазмұны
Бүгінде мойын аймағындағы жағымсыз сезімдерге жиі шағымданатын адамдар саны артып келеді. Ұзақ уақыт компьютер алдында отыру, дұрыс емес дене қалпы, стресс пен аз қимылдайтын өмір салты – мұндай мәселелердің негізгі себептері болып табылады. Көп жағдайда бұл жайсыздық бас ауруымен, жұмысқа қабілеттіліктің төмендеуімен және көңіл-күйдің нашарлауымен қатар жүреді. Ағзаның сигналдарын елемеу уақыт өте келе жағдайдың күрделенуіне әкелуі мүмкін. Асқынулардың алдын алып, өзін жақсы сезіну үшін ауырсынудың түпкі себептерін анықтап, оны жою жолдарын уақытылы қолға алу маңызды.
Мойын ауруының негізгі себептері
Жағымсыз сезімнен құтылу үшін алдымен оның шығу тегін анықтап алу керек. Мойында тұрақты ауырсынудың бірнеше себебі болуы мүмкін. Кейбір жағдайларда міндетті түрде маманның кеңесі қажет.
- қимылсыз өмір салты;
- ұзақ уақыт компьютермен жұмыс істеу;
- дұрыс отырмау немесе жүру кезінде дене қалпының бұзылуы;
- жиі стресс;
- ыңғайсыз жастық немесе төсек;
- жарақаттар мен бұлшықеттің шамадан тыс керілуі;
- омыртқадағы дегенеративті өзгерістер.
Дәл қандай фактор ауырсынудың пайда болуына ықпал еткенін анықтау оңтайлы шешім қабылдауға көмектеседі. Кейде өмір салтын өзгерту жеткілікті болса, кей жағдайда кешенді емдеу қажет болуы мүмкін.
Ауырсынудан арылудың тиімді жолдары
Жағымсыз сезімдерді азайту немесе толықтай жою үшін қарапайым ережелер мен пайдалы әдеттерді ұстану ұсынылады. Көптеген кеңестерді күнделікті өмірге енгізу көп уақыт пен қаражатты қажет етпейді.
- компьютермен ұзақ жұмыс істегенде үнемі үзіліс жасаңыз;
- мойын мен иыққа арналған қарапайым жаттығулар орындаңыз;
- отырған және жүрген кезде арқаңызды түзу ұстауға тырысыңыз;
- ортопедиялық жастық пен матрас пайдаланыңыз;
- мойын аймағын суықтан қорғауға тырысыңыз;
- тыныс алу жаттығулары мен медитация арқылы күйзелісті азайтыңыз;
- дене белсенділігін жеткілікті деңгейде ұстаңыз;
- қажет болған жағдайда дәрігерге жүгініңіз.
Әрбір ұсыныс жалпы жағдайды жақсартып, созылмалы ауырсынудың алдын алуға септігін тигізеді. Әсіресе жаттығулар мен жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыруға ерекше мән берген жөн.
Мойын бұлшықеттерін нығайтуға арналған жаттығулар
Емдік дене шынықтыру – мойын аймағындағы созылмалы ауырсынудан арылудың ең тиімді әрі қолжетімді әдістерінің бірі. Арнайы жаттығуларды үнемі орындау бұлшықеттерді нығайтып, қан айналымын жақсартып, кернеуді басуға мүмкіндік береді. Төмендегі жаттығуларды қосымша құралдарсыз-ақ үй жағдайында орындауға болады.
- Басты алға-артқа баяу еңкейту – мойын бұлшықеттерін созып, кернеуді азайтады.
- Басты оңға және солға бұру – қозғалыс ауқымын арттырып, үйлесімділікті жақсартады.
- Мойынмен шеңбер жасау – бұлшықеттерді босаңсытып, қозғалыс еркіндігін қамтамасыз етеді.
- Алақанды маңдайға және желкеге жеңіл басу – алдыңғы және артқы бұлшықет топтарын нығайтады.
- Мойынды бүйірінен қолмен ақырын созу – жергілікті кернеуді жоюға көмектеседі.
Жаттығуларға кіріспес бұрын дәрігермен кеңескен жөн, әсіресе омыртқаның созылмалы аурулары болған жағдайда. Кешенді күн сайын орындау нәтижесінде денсаулығыңыз жақсарып, мойын аймағындағы жайсыздық азаяды.
Қай кезде дәрігерге қаралу керек
Көп жағдайда ауырсынуды өз бетіңізше жоюға болады, бірақ кейде міндетті түрде білікті маманның көмегі қажет. Төмендегі белгілер байқалса, дәрігерге жүгінуді кейінге қалдыруға болмайды:
- ауырсыну күшейсе немесе ұйып қалу сезімі пайда болса;
- мойынның қозғалу мүмкіндігі шектелсе;
- бас айналу немесе тепе-теңдіктің бұзылуы байқалса;
- дене қызуы көтерілсе немесе айқын қабыну белгілері болса;
- жарақаттан соң өткір ауырсыну пайда болса.
Уақтылы диагностика күрделі ауруларды болдырмауға және дұрыс емдеу жоспарын жасауға мүмкіндік береді. Мазасыз белгілер байқалса, өзін-өзі емдеумен айналыспау керек.
Созылмалы мойын ауруы – қазіргі қоғамда кең таралған мәселе. Оны шешу үшін себебін анықтап, өмір салтын өзгертіп, үнемі қарапайым жаттығуларды орындау маңызды. Қарапайым ережелерді сақтау, жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыру және ағза сигналдарына мән беру асқынудың алдын алуға әрі қозғалыстың жеңілдігін сақтауға көмектеседі. Кей жағдайларда маман кеңесі қажет болуы мүмкін, сондықтан өзін-өзі бақылап, уақтылы әрекет ету маңызды. Өз денсаулығыңызды күту және алдын алу – ұзақ жылдар бойы белсенді әрі жайлы өмірдің кепілі.
