Ара шаруашылығы өнімдері адамзат тарихында ежелден бері аса жоғары бағаланып келеді. Соның ішінде бал – ерекше дәмі мен пайдалы қасиеттері арқылы кеңінен танылған табиғи тағам. Ол тек тәтті тағам ретінде ғана емес, денсаулықты нығайтатын, иммунитетті көтеретін және тері күтіміне арналған құрал ретінде де қолданылады. Заманауи зерттеулер ежелгі халық еміне негіз болған пайдалы жақтарын ғылыми түрде дәлелдеуде. Көпшілікке белгілі болғанымен, бұл өнім туралы әлі де таңғаларлық деректер аз емес. Төменде балға қатысты қызықты әрі пайдалы 22 мәліметпен таныса аласыз.
- Бал – бұзылмайтын жалғыз табиғи жануар текті тағам. Мысыр пирамидаларынан табылған мыңжылдық бал әлі де жеуге жарамды күйде болған.
- Табиғи бал уақыт өте келе кристалданады, бұл оның сапасыздығын емес, табиғи қасиетін білдіреді. Бұл үдеріс балдың түріне және сақтау жағдайына байланысты жүреді.
- Оның құрамында 300-ден астам пайдалы заттар кездеседі. Глюкоза мен фруктозадан бөлек, онда дәрумендер, ферменттер, органикалық қышқылдар мен микроэлементтер бар.
- Бір ара өмір бойы шамамен бір шай қасықтың он екіден бір бөлігін ғана жинайды. Бір құты бал жинау үшін миллиондаған гүлді өңдеу қажет.
- Балдың түсі мен дәмі нектар жиналған өсімдік түріне байланысты болады. Мысалы, жөке бал ашық түсті әрі жұмсақ, ал қарақұмық бал қоңырлау және ащылау болады.
- Бұл өнімнің табиғи антисептикалық әсері бар. Онымен жеңіл жаралар мен күйіктерді өңдеуге болады.
- Жылы ауа райында бал ұзақ уақыт бойы сұйық күйінде сақталады. Ал температура +10°C-тан төмендегенде қоюлана бастайды.
- Жарты келі бал алу үшін аралар шамамен 90 000 шақырым ұшады. Бұл – экватор ұзындығынан да көп.
- Бал жылуды ұстап тұра алады және ауадан ылғал тартып алады. Сондықтан ол ылғалдандыратын бет күтіміне арналған маскаларда жиі қолданылады.
- Көне заманда бал ақша орнына жүрген. Римде балмен салық төлеуге болатын еді.
- Оның құрамында мүлде май жоқ. Сондықтан ол жеңіл әрі пайдалы тәтті тағам ретінде танымал.
- Аралар гүлді ультракүлгін сәуле арқылы таниды. Бұл оларға нектарға бай өсімдіктерді табуға көмектеседі.
- Бал апитерапияда кеңінен пайдаланылады. Оны жөтел, қабыну және дәрумен тапшылығы кезінде қолдану ұсынылады.
- Балды +40°C-тан жоғары температурада қыздыруға болмайды. Өйткені осыдан кейін оның пайдалы қасиеттері жойыла бастайды.
- Кейбір бал түрлерінде өсімдік тозаңының іздері болады. Бұл өнімнің қай өңірде жиналғанын дәл анықтауға мүмкіндік береді.
- Бал адам ағзасында оңай сіңеді. Асқорыту жүйесі әлсіреген кезде де оны аз мөлшерде тұтынуға болады.
- Аздаған мөлшерде бал ұйқыны жақсартады. Ұйықтар алдында жылы суға бір қасық бал қосып ішсеңіз, тынығуға көмектеседі.
- Бал тек тәтті тағамда емес, алкогольді сусындарда да қолданылады. Мысалы, бал қосылған медовуха немесе сыра түрлері бар.
- Ара ұясындағы еңбек қатаң тәртіппен бөлінеді. Балды тек жұмысшы аралар өндіреді, ал аналық пен еркек аралардың қызметі басқа.
- Бал түрлі өнімдермен араласқанда дәмі өзгеріп отырады. Мысалы, ірімшікпен немесе жаңғақпен бірлескенде, оның дәмі жаңа қырынан ашылады.
- Ежелгі өркениеттерде бал құдайдың сыйы ретінде бағаланған. Ол Ведаларда, Інжілде және түрлі халық аңыздарында молшылық пен мәңгілік өмірдің символы ретінде аталған.
- Балдың тәттілігіне қарамастан, оның гликемиялық индексі орташа деңгейде. Сондықтан мөлшермен тұтынған кезде қандағы қант деңгейіне зиян келтірмейді.
Осы деректер балдың қаншалықты пайдалы әрі алуан қырлы өнім екенін айқын көрсетеді. Ол тек тағам емес, денсаулық пен сұлулықтың сенімді серігіне айнала алады. Сапалы балды дұрыс сақтап, орнымен тұтыну арқылы оның барлық артықшылығын сезінуге болады. Табиғаттың бұл сыйын күнделікті өмірде кеңінен қолдануға әбден лайық.
