Мазмұны
Адам денсаулығының маңызды көрсеткіштерінің бірі – қан қысымының тұрақтылығы. Соңғы жылдары гипертония мәселесі тек егде жастағыларда емес, орта жастағы және тіпті жас адамдарда да жиі кездесетін құбылысқа айналды. Созылмалы жоғары қысым жағдайында дәрілік ем міндетті болса, кей жағдайларда оны табиғи жолмен де төмендетуге болады. Жеңіл әдістер арқылы қысымды біртіндеп тұрақтандыру мүмкін. Ең бастысы – өз организміңізді тыңдап, тиімді және қауіпсіз тәсілдерді дұрыс қолдану. Төменде ұсынылған кеңестер қан қысымы көтеріле бастағанда дереу көмек көрсетуге және ұзақ мерзімде денсаулықты жақсартуға көмектеседі.
Қысым көтерілген кезде дереу не істеу керек
Қан қысымы сәл көтерілгенде, жағдай тым ауыр болмаса, үй жағдайында қарапайым тәсілдермен оны түсіруге болады. Ең алдымен сабыр сақтау қажет. Төмендегі әрекеттер дене мен жүйкені тыныштандыруға көмектеседі.
- толық тыныштық орнатып, жартылай жатқан қалыпта отырыңыз;
- мойын мен кеудеңізді қысқан киімді шешіңіз;
- терең тыныс алып, баяу шығарыңыз;
- қолыңызды жылы суға батырып, 10–15 минут ұстаңыз;
- желкеңізге немесе жүрек тұсына салқын компресс қойыңыз;
- бөлмені желдетіп, таза ауа кіргізіңіз;
- қатты дыбыстар мен сөйлеуді азайтып, жүйкені тыныш ұстаңыз.
Мұндай қарапайым шаралар жүрек соғысын баяулатып, дем алуды қалыпқа келтіреді және қысымды біртіндеп төмендетеді.
Қан қысымын түсіретін тыныс жаттығулары
Тыныс алу жаттығулары жүйке жүйесіне оң әсер етеді. Олар бұлшықеттерді босаңсытып, тамырларды кеңейту арқылы қысымға әсер етеді. Келесі тәсілдерді күнделікті қолдануға немесе күтпеген жағдайларда пайдалануға болады.
- Қарынмен тыныс алу әдісін орындаңыз. Арқаңызбен жатып, алақаныңызды ішке қойып, дем алған сайын оның көтерілгенін сезініңіз. Бұл парасимпатикалық жүйені іске қосып, жүрек соғысын баяулатады.
- «4-7-8» әдісін қолданыңыз. 4 секунд тыныс алу, 7 секунд демді ұстап тұру, 8 секундта баяу шығару. Бұл ырғақ бойдағы кернеуді босатып, қысымды төмендетеді.
- Шығаруды ұзартатын дем алуды жасаңыз. Мысалы, 3 секунд тыныс алып, 6 секундта шығарыңыз. Бұл тамырлардың тонусын азайтып, уайымды басуға көмектеседі.
- Жаттығуды 5–10 минут тыныш ортада жасаңыз. Жаттығуды отырған не жатқан күйде жасаған дұрыс.
Мұндай тыныс жаттығулары гипертонияның бастапқы кезеңінде қысымды табиғи жолмен бақылауда ұстауға көмектеседі.
Қан қысымына әсер ететін өмір салты мен әдеттер
Күнделікті дағдылар мен қоршаған орта факторлары жүрек-қан тамыр жүйесінің жағдайына тікелей ықпал етеді. Төменде көрсетілген пайдалы әдеттер ұзақ мерзімді оң нәтижелер береді.
- тұз бен тұзды тағамдарды азайтыңыз;
- кофе, қою шай мен алкогольді шектеңіз;
- тұрақты, бірақ шамадан тыс емес физикалық белсенділікпен айналысыңыз;
- көкөністер, жасыл шөптер, жаңғақтар мен жемістерді көбірек тұтыныңыз;
- жеткілікті мөлшерде таза су ішіп, сусыз қалмаңыз;
- ұйқыңызды реттеп, белгілі бір уақытта жатыңыз;
- эмоционалдық кернеуді азайтатын әдістерді қолданыңыз – йога, медитация немесе жай серуен.
Бұл кеңестердің әрқайсысы тамырларға түсетін жүктемені азайтып, жалпы жағдайды жақсартуға бағытталған.
Қан қысымын реттейтін табиғи құралдар мен өнімдер
Халық медицинасында қолданылатын кей өсімдіктер мен тағамдар қысымды жұмсақ түрде төмендетуге көмектеседі. Олар әдетте жай әсер етеді, бірақ ағзаға зиян келтірмейді. Төмендегі тәсілдер табиғи қолдау ретінде пайдалы болуы мүмкін.
- Ана шөбі мен долананың тұнбасын ішіңіз. Бұл шөптер жүрек жұмысын күшейтіп, жүйкені тыныштандырады.
- Қызылша шырынын сұйылтып ішіңіз. Оның құрамындағы табиғи нитраттар тамырларды кеңейтеді.
- Тамаққа сарымсақ қосыңыз. Ол қан айналымына жақсы әсер етеді және қысымды қалыпқа келтіреді.
- Зімбірді шайға немесе тағамға қосып пайдаланыңыз. Бұл өсімдік қан айналымын жақсартып, денені жылытады.
- Қара шайдың орнына жасыл шай ішіңіз. Ол жұмсақ сергіткіш әсер беріп, қысымның күрт көтерілуіне жол бермейді.
- Теңіз орамжапырағы мен магнийге бай өнімдерді рационыңызға енгізіңіз. Магний тамырлардың серпімділігін жақсартады.
- Аяққа алма сіркесінен компресс жасаңыз. Бұл әдіс кейбір халықтық емдеу тәжірибесінде қысқа мерзімді көмек ретінде қолданылады.
Кез келген шөптік құралды қолданбас бұрын, созылмалы аурулар болған жағдайда дәрігермен кеңескен жөн.
Қан қысымын дәрісіз төмендету – шынайы әрі қолжетімді мақсат. Дем алу жаттығулары, тыныштық, дұрыс тамақтану мен пайдалы әдеттер қысымды табиғи жолмен қалыпқа келтіреді. Мұндай тәсілдер ұзақ мерзімдік нәтижеге қол жеткізуге көмектеседі және дәрі-дәрмектерге тәуелділікті азайтады. Дегенмен қан қысымы тұрақты жоғары болса, міндетті түрде дәрігердің кеңесі қажет. Жауапкершілікпен қарау – жақсы денсаулықтың кепілі.
