Мазмұны
Өз ісін бастау – еркіндікке, қаржылық тәуелсіздікке және жеке идеяларды жүзеге асыруға жасалған алғашқы қадам. Дегенмен, кәсіпкерлік жолы әрдайым оңай бола бермейді. Әсіресе алғашқы кезеңдерде көптеген қиындықтар мен күтпеген тосқауылдар кездесуі мүмкін. Тәжірибенің болмауы, асығыстық және нарықты дұрыс түсінбеу жаңадан бастағандарға қымбатқа түсуі ықтимал. Мұндай жағдайларды болдырмаудың ең тиімді жолы – кең таралған қателіктерді алдын ала біліп, олардан сабақ алу. Өзгелердің тәжірибесінен үйрене отырып, кәсіп ашуда көптеген қажетсіз шығындар мен күйзеліске жол бермеуге болады.
Жаңадан бастаушылардың жиі кездесетін қателіктері
Кәсіпкер алғаш іс бастағанда көптеген шешімдер қабылдауға мәжбүр болады. Осы сәтте кейбір маңызды мәселелерге назар аударылмай қалуы мүмкін.
Төмендегі әрекеттер жиі кездесетін мәселелерге себеп болады:
- нақты жоспар мен стратегияның болмауы;
- нарықты және бәсекелестерді зерттемеу;
- алғашқы айдан-ақ пайда күтетін үміт;
- қаржылық есепке салғырт қарау;
- кәсіби мамандарға қаражатты аяу;
- заңдық ресімдеулерге көңіл бөлмеу;
- мақсатты аудиторияны дұрыс анықтамау;
- трендке еліктеп, оның мәнін түсінбеу;
- барлық істі жалғыз атқаруға тырысу;
- тұтынушының пікіріне назар аудармау.
Осы қателіктердің біреуі ғана кәсіптің дамуын тежеп, табысты тежейтін факторға айналуы мүмкін.
Негізгі қателіктерден қалай сақтануға болады
Қателікті уақытында болжай білу және дұрыс әрекет ету кәсіпті сәтті жүргізудің маңызды бөлігі болып табылады. Төменде назар аударуға тиіс бағыттар берілген.
- Толыққанды бизнес-жоспар құрыңыз. Жоспарлау – мақсаттарды нақтылау, қаржыны дұрыс бөлу және тәуекелдерді алдын ала есептеу үшін қажет. Тіпті инвестиция тарту ойда болмаса да, бизнес-жоспар кәсіпкердің әрекеттерін жүйелеуге көмектеседі. Қадамдық жоспар, бюджет, сату арналары мен ықтимал қиындықтар көрсетілуі тиіс.
- Нарықты терең зерттеңіз. Істі бастамас бұрын, кімге не ұсынатыныңызды және бәсекелестеріңіздің кім екенін анықтаңыз. Сұраныссыз өнім немесе шектен тыс бәсеке сәтсіздікке ұрындыруы мүмкін. Нарықтағы қажеттілікті анықтау үшін сауалнама, сұхбат және статистиканы пайдаланыңыз.
- Уақытты шынайы бағалаңыз. Көп жағдайда пайда алғашқы күннен түспейді. Тіпті кейбір салаларда табысқа жету үшін бірнеше ай қажет болады. Осы кезеңге моральдық әрі қаржылық дайын болу керек.
- Қаржыны басынан бастап реттеңіз. Ақша қозғалысын бақылау – бизнестің тұрақтылығы үшін аса маңызды. Күнделікті кіріс пен шығысты тіркеп, нәтижелерді талдаңыз. Қарапайым кестелер немесе мобильді қосымшалар көмектеседі.
- Кәсіпқой мамандардан үнемдемеңіз. Маркетинг, заң немесе дизайн саласындағы қателіктерді кейін түзету қымбатқа түсуі мүмкін. Өз салаңызда мықты бола отырып, басқа істерді мамандарға сеніп тапсырыңыз. Бұл – сапа мен тұрақтылыққа салынған инвестиция.
- Заңды түрде тіркеліңіз. Ресми тіркеу клиенттер мен серіктестердің сенімін арттырады. Сонымен қатар, салық төлеу, келісімшарт жасау және серіктестік орнату жеңілдейді. Қай форма сізге тиімді екенін анықтап, заң талаптарын сақтаған жөн.
- Мақсатты аудиторияны анықтаңыз. Өнім немесе қызмет нақты кімге арналғанын білмей, тиімді жарнама жасау мүмкін емес. Жас ерекшелігі, қызығушылығы мен мінез-құлқына қарай тұтынушыларды сегменттеңіз. Клиент бейнесін нақты сипаттаңыз.
- Трендтердің соңынан ермеу керек. Уақытша танымал бағыттарға негізделген жобалар ұзақ өмір сүрмейді. Тақырыпқа терең бойламай, тек сәнге еліктеу – сәтсіздікке апаратын жол. Оның орнына, өзіңізге жақын әрі түсінікті саланы таңдаңыз.
- Міндеттерді бөлісуді үйреніңіз. Барлық істі жалғыз атқару тиімді емес және тез шаршатады. Уақыт өте келе сенімді адамдарға кейбір жұмыстарды тапсыру керек. Алғашында ұсақ-түйек істерден бастаңыз, кейін жауапкершілік аясын кеңейтіңіз.
- Клиент пікіріне құлақ түріңіз. Алғашқы кері байланыс өте маңызды. Ол өнімнің немесе қызметтің нарықтағы қабылдану деңгейін көрсетеді. Тұтынушының сынын ескеру – бизнеске бейімделуге көмектеседі.
Осы кеңестерді ескере отырып, көптеген қиындықтардың алдын алуға болады.
Тұрақты негіз қалай құрылады
Кәсіпкерлік жолдың сәтті басталуы оның болашағын анықтайды. Мықты іргетас тек білім мен есеп арқылы емес, сонымен қатар адамдармен қарым-қатынас, ішкі тәртіп пен көзқарас арқылы қалыптасады. Сенімді жүйе құру үшін мына әрекеттер маңызды:
- нақты мақсат қойып, оған жету процесін қадағалау;
- әдістер мен тәсілдерде икемді болу;
- білімді әрі сенімді адамдармен бірлесіп жұмыс істеу;
- тәжірибелі кәсіпкерлерден кеңес сұраудан қашпау;
- қиындықты күтпей, дер кезінде бағытын өзгерту;
- жұмыс пен демалыс арасындағы тепе-теңдікті сақтау.
Осындай тәсіл тұрақты әрі табысты бизнес құруға мүмкіндік береді.
Кәсіп бастау – үлкен жауапкершілік пен табандылықты талап ететін іс. Жаңадан бастаушылар жиі жіберетін қателіктерден аулақ болу үшін алдын ала дайындық жасап, нақты қадамдар жоспарлау қажет. Нарықты түсіну, қаржыны бақылау және клиентпен байланысты дұрыс құру кәсіпті берік етуге сеп болады. Жеке іс иесі болу – тек табыс емес, үнемі даму мен үйренуді қажет ететін сапар. Қателіктерден қорықпау керек, ең бастысы – оларды ертерек танып, тез түзете білу. Жетістікке жетудің кілті – сауатты жоспар, икемділік және жауапты көзқарас.
