Мазмұны
Салқын тию немесе маусымдық аурулар кезінде ең жиі кездесетін және жайсыз белгінің бірі – мұрынның бітелуі. Мұндай жағдайда тыныс алу қиындап, ұйқы бұзылады, зейін төмендеп, адам өзін әлсіз сезінеді. Аса маңызды кездесу немесе жол жүру алдында бұл мәселені мүмкіндігінше тез шешу қажет болады. Көпшілігі мұрынның бітелуінен арылу үшін әртүрлі тәсілдерге жүгінеді, алайда олардың бәрі бірдей тиімді бола бермейді. Емделуді нәтижелі ету үшін себебін түсініп, кешенді әрекет ету маңызды. Бұл мақалада мұрынның бітелуін жедел жоюға көмектесетін тәсілдер мен құралдар жайлы айтылады.
Тыныс алуды жеңілдетудің тәсілдері
Мұрын жолдарын ашу үшін ең алдымен шырышты қабықтың ісінуін азайтып, сұйықтықтың шығуын қамтамасыз ету қажет. Ол үшін күнделікті қолдануға болатын бірнеше қарапайым амалдар бар.
- мұрынды тұзды сумен жиі шаю;
- бөлмедегі ауаны ылғалдандыру;
- жылы сұйықтықты молынан ішу;
- эвкалипт немесе түймедақ қосылған бу ингаляцияларын жасау;
- шаң мен құрғақ ауадан сақтану;
- мұрынды қатты қысып, жиі сіңбірмеу;
- қажет болса, қан тамырын тарылтатын тамшыларды үш күннен артық қолданбау.
Бұл қарапайым әрекеттер мұрын қуысын тазалап, тыныс алуды қалпына келтіруге септігін тигізеді.
Жылдам әсер ететін дәріханалық құралдар
Тұмау белгілері күшейгенде мұрын жолдарын ашып, тыныс алуды жақсартатын тиімді препараттарды қолдану қажет. Мұндай дәрілердің кейбірі бірнеше минут ішінде әсер етеді.
- Қан тамырын тарылтатын мұрын тамшылары мен спрейлер. Олар ісікті басып, мұрын жолдарының ашылуына көмектеседі. Алайда үш-бес күннен артық қолдануға болмайды, әйтпесе тәуелділік туындауы мүмкін.
- Теңіз тұзы немесе натрий хлориді негізіндегі мұрын спрейлері. Шырышты тазалап, ылғалдандырады және жұмсартады. Бұл құралдар жүкті әйелдер мен балаларға да жарайды.
- Эфир майларына негізделген жақпа майлар мен тамшылар. Ментол, эвкалипт және камфора қосылған өнімдер тыныс алуды жеңілдетіп, антисептикалық әсер береді. Оларды кеудеге, мұрынның айналасына жағуға немесе ингаляцияға қолдануға болады.
- Аллергияға қарсы таблеткалар. Егер тұмау аллергиялық реакциядан пайда болса, мұндай дәрілер ісікті азайтып, түшкіру мен жас ағуын тоқтатады.
- Комплексті ұнтақтар мен ыстық сусындар. Олар мұрын жолдарын ашуға, дене қызуын түсіруге және жалпы әлсіздікті жоюға көмектеседі. Әдетте құрамында парацетамол, С дәрумені және фенилэфрин болады.
Құралды дұрыс таңдау аурудың ауырлығын азайтып, тез жазылуға көмектеседі.
Халық арасында кең тараған тәсілдер
Көп жағдайда үйдегі қарапайым амалдар да көмектеседі. Әсіресе аурудың бастапқы кезеңінде немесе жеңіл белгілер кезінде бұл әдістер тиімді болуы мүмкін.
- аяққа жылы су құйып, горчица қосып булау;
- кеудені барсумаймен немесе балмен ысқылау;
- жылы сүтке бал мен бір шымшым ас содасын қосып ішу;
- ыстық картоп буымен ингаляция жасау;
- камфора майымен компресс қою;
- мұрынға каланхоэ немесе қызылша шырынын тамызу.
Бұл тәсілдерді қолданбас бұрын аллергия жоқ екеніне көз жеткізу қажет.
Мұрын бітелгенде нені жасауға болмайды
Кейбір қателіктер ауруды асқындырып, қосымша қиындықтар туғызуы мүмкін. Төмендегі әрекеттерден аулақ болған жөн.
- Мұрынға сұйылтылмаған шырындар немесе қатты әсер ететін заттарды тамызу. Бұл шырышты қабықты күйдіріп, ісікті күшейтеді. Табиғи құралдардың өзіне де мұқият қарау қажет.
- Қан тамырын тарылтатын препараттарды шамадан тыс қолдану. Оларды ұзақ пайдалану тәуелділікке және созылмалы тұмауға әкелуі мүмкін.
- Тұмау бір аптадан артық жалғасса, назарсыз қалдыру. Мұндай жағдайда гайморит, отит немесе бронхит дамуы ықтимал. Уақытында дәрігерге қаралу қажет.
- Антибиотиктерді өз бетінше қолдану. Тұмау көбіне вирустардан туындайды, ал антибиотиктер оларға әсер етпейді. Бақылаусыз қолдану иммунитетті әлсіретіп, асқынуға жол ашады.
- Ауруды елемей, жұмысқа немесе оқуға бару. Жеңіл белгілердің өзі ағзаның тынығуын қажет етеді. Демалуға мүмкіндік бермей, адам ауруды ұзартады.
Осындай қателіктерден аулақ болып, ем шараларын уақытылы қолдану жазылу процесін едәуір жеделдетеді.
Мұрын бітелуінен тез арылу – дұрыс тәсілдер мен денсаулыққа мұқият қараудың нәтижесі. Уақтылы ем бастау, дәрілерді дұрыс пайдалану және үй жағдайын жақсарту тыныс алуды қалпына келтіреді. Елеусіз көрінетін белгілердің өзіне мән беру аурудың асқынуына жол бермейді. Халық емдері мен дәрі-дәрмектер бірін-бірі толықтырып, жазылу жолын жеңілдетеді. Денсаулыққа деген қамқорлық ұсақ-түйектен басталады, ал мұрынмен еркін тыныс алу – жайлылық пен жақсы көңіл-күйдің кепілі.
