Мазмұны
Тамақтағы бітелу сезімі адамның көңіл-күйіне және жалпы жағдайына айтарлықтай әсер етуі мүмкін. Мұндай қолайсыздық жұтыну кезінде қиындық тудырып, қыжыл, ауырсыну немесе жайсыздық сезімін тудырады. Оның пайда болуына көбінесе тұмау, аллергия, құрғақ ауа, жұқпалы аурулар немесе дауыс желбезектерінің шамадан тыс кернеуі себеп болады. Мұндай белгілерді елемеу дұрыс емес, себебі дер кезінде шара қолдану асқынулардың алдын алуға көмектеседі. Уақытылы әрекет ету тамақтың қалпына келуін тездетіп, күнделікті өмірге қайта оралуға мүмкіндік береді.
Тамақтың бітелу себептері
Алдымен, жайсыздықтың нақты себебін анықтау қажет. Бұл ең дұрыс емдеу әдісін таңдауға мүмкіндік береді.
- вирустық және бактериялық инфекциялар жұтқыншақтың шырышты қабатының қабынуын туғызады;
- аллергиялық реакциялар тіндердің ісінуіне және тыныс алудың қиындауына әкеледі;
- құрғақ немесе лас ауа тамақты тітіркендіріп, бітелу сезімін күшейтеді;
- дауысты қатты шығару немесе ұзақ сөйлесу дауыс желбезектерінің шамадан тыс шаршауына себеп болады;
- гастроэзофагеалдық рефлюкс сияқты созылмалы аурулар тамақтың тұрақты тітіркенуін тудыруы мүмкін.
Егер жайсыздық ұзаққа созылса, диагноз қоюды дәрігерге тапсырған дұрыс, бірақ жеңіл жағдайларда өз бетіңізше көмек көрсетуге болады.
Тамақтың бітелуін жеңілдететін үй әдістері
Үй жағдайында қолдануға болатын көптеген тәсілдер бар, олар жайсыздықты азайтуға және сауығу процесін жылдамдатуға көмектеседі.
- Жылы тұзды сумен шайқау. Бұл тәсіл қабынуды басуға, шырышты қабатты ылғалдандыруға және ауру тудыратын микробтарды жоюға көмектеседі.
- Ауаны ылғалдандырғыш қолдану. Бөлмедегі дұрыс ылғалдылық деңгейі тамақтың құрғауын және тітіркенуін азайтады.
- Жылы сұйықтықтарды ішу. Шөп шайлары, бал қосылған сүт немесе жай су тамақты жұмсартып, жұтынуды жеңілдетеді.
- Бу ингаляциясы жасау. Шөп тұнбаларымен (мысалы, түймедақ немесе эвкалиптпен) бу ингаляциясы шырышты сұйылтып, қабынуды жеңілдетеді.
- Тамаққа арналған арнайы леденцтерді баяу сору. Олар сілекей бөлінуін арттырып, шырышты қабықты ылғалдандырады.
- Тітіркендіргіш факторлардан аулақ болу. Шаң, өткір иістер және темекі түтіні жағдайды нашарлатуы мүмкін.
- Мойынға жылы компресс қою. Жеңіл жылу бұлшықеттерді босаңсытып, қан айналымын жақсартады.
- Дауыс режимін сақтау. Аз сөйлеу және қатты дауыстаудан бас тарту дауыс желбезектерінің тез қалпына келуіне ықпал етеді.
- Аллергияға қарсы препараттар қабылдау. Егер бітелу аллергиямен байланысты болса, антигистаминдер жағдайды жақсарта алады.
- Тамақ пен сусынның температурасын бақылау. Өте ыстық немесе өте суық тағам мен сусын шырышты қабықты одан әрі тітіркендіруі мүмкін.
Осы әдістерді қолдану арқылы алғашқы күндері-ақ айтарлықтай жеңілдік сезуге болады.
Дәрігерге қашан қаралу керек
Кейде үйдегі емдеу шаралары жеткіліксіз болады. Мұндай жағдайда маманның көмегі қажет.
- тамақтың бітелуі жоғары температурамен бірге жүреді;
- тыныс алудың қиындауы немесе қатты ауырсыну байқалады;
- лимфа түйіндері ісініп үлкейеді;
- белгілер бірнеше күн бойы басылмайды;
- тамақта бөгде зат тұрғандай сезім немесе үзіліссіз жөтел пайда болады.
Бұл белгілер күрделі инфекцияның немесе басқа аурудың белгісі болуы мүмкін, сондықтан дер кезінде дәрігерге қаралған дұрыс.
Тамақтың бітелуінің алдын алу
Алдын алу – көптеген мәселелерді болдырмаудың ең тиімді жолы. Тамақтың саулығын сақтау үшін қарапайым ережелерді ұстану жеткілікті.
- Бөлмедегі ауаның ылғалдылығын қалыпты деңгейде ұстаңыз. Әсіресе жылыту маусымында ауа қатты құрғайды.
- Күнделікті жеткілікті мөлшерде су ішіңіз. Бұл шырышты қабықтың ылғалдылығын сақтауға көмектеседі.
- Дұрыс киініңіз және суықтан сақтаныңыз. Суық ауада тым салқын сусын ішуден бас тартқан жөн.
- ЖРВИ мен тұмауды дер кезінде емдеңіз. Оларды асқындырып алсаңыз, тамақтың қабынуына әкелуі мүмкін.
- Дауысты қорғаңыз. Ұзақ айқайлаудан және дауыс желбезектерін шамадан тыс күш салудан аулақ болыңыз.
Алдын алу шаралары арқылы көптеген жағымсыз жағдайлардың алдын алуға болады.
Тамақтағы бітелу – жиі кездесетін, бірақ дұрыс әрекет етсе, оңай шешілетін мәселе. Үйдегі қарапайым әдістер жайсыздықты азайтып, сауығу процесін жылдамдатуға мүмкіндік береді. Егер белгілер күшейсе немесе ұзақ сақталса, міндетті түрде дәрігерге қаралу қажет. Тамақтың саулығы – жалпы денсаулықтың маңызды бөлігі, сондықтан оған ұқыпты қарау керек. Уақтылы күтім мен алдын алу денсаулықты сақтаудың ең жақсы жолы болып қала береді.
