Табиғат әлемі сан алуан тіршілік иелеріне толы, олардың әрқайсысының қорғану немесе шабуыл жасау үшін өзіндік тәсілі бар. Соның ішінде у бөлу қабілеті – тіршілік үшін маңызды бейімделулердің бірі. Мұндай қабілет көптеген бунақденелілерде, жорғалаушыларда, қосмекенділер мен теңіз жануарларында кездеседі. Улы жануарлар адам үшін қауіпті болғанымен, олар көбіне өздерін қорғау үшін ғана шабуыл жасайды. Бұл мақалада сіз улы тіршілік иелері туралы көпшілік біле бермейтін қызықты деректермен таныс боласыз.
- Әлемдегі ең улы жануар – теңіз арасы. Бұл Австралия жағалауларында мекендейтін медуза бірнеше минут ішінде адам жүрегін тоқтата алатын күшті у бөледі.
- Кейбір құрбақалардың терісі ғана улы болады. Олардың уы жеген жәндіктердің құрамына байланысты түзіледі.
- Көк сақинақты сегізаяқтың уына қарсы у қайтарғы жоқ. Оның шағуы ауыртпайды, бірақ тыныс алу жүйесін сал қылып, өлімге әкелуі мүмкін.
- Комодо аждаһасы аузындағы бактериялармен қатар, улы ферменттер бөледі. Бұл оның тістеген жерінде ұзақ жазылмайтын жаралар пайда болуына себеп болады.
- Гюрза жыланының уы қан ұюына әсер етеді. Ол ішкі қан кету мен ұлпа зақымдануын тудыра алады.
- Кейбір теңіз ұлуларында өте күшті у бар. Олардың улы тікендері қолғапты тесіп өтіп, жәбірленушіні бірден сал қылады.
- Арыстанша шіркейлер өте ашушаң және топ болып шабуылдайды. Олардың уы ісіну мен қатты қабынуға әкеледі.
- Әр аймақтағы шаяндардың уы әртүрлі болады. Африка мен Таяу Шығыстағы түрлері өлімге әкелуі мүмкін, ал Америкадағылары онша қауіпті емес.
- Үкітұмсықты жануарлар, мысалы, еркек тұмсықтылардың аяқтарында улы шөп бар. Ол көбею маусымында қарсыластарын қорқыту үшін пайдаланылады.
- Фугу балығының ішкі ағзаларында өте күшті тетродотоксин бар. Бұл у уланғанда жүйке жүйесін бұзып, адам өліміне себеп болуы мүмкін.
- Бразилиялық жорғалаушы өрмекшінің уы өте күшті. Ол бұлшық еттерді сал қылып, қиналыс пен жан шошырлық ауырсыну туғызады.
- Сары түсті орман бақаларының терісінде 10 адамды өлтіре алатындай у бар. Бұл уды оңтүстік америкалық тайпалар аң аулау үшін жебелерге жаққан.
- Кірпі кейде улы саңырауқұлақтарды сілекейімен араластырып, инелеріне жағады. Бұл жыртқыштардан қосымша қорғаныс береді.
- Кейбір хирург-балықтардың құйрығында уы бар өткір қалақшалары болады. Олар аймағын қорғау үшін осы қаруды қолданады.
- Жылан уы медицинада қолданылады. Одан қысымды төмендететін, қан ұюын реттейтін және ауырсынуды басатын дәрілер дайындалады.
- Жиек өрмекшінің уы тіндердің өлуіне әкеледі. Бұл жара ұзақ жазылып, кейде ота қажет етеді.
- Кейбір құмырсқалардың уы бағытты белгілеуге көмектеседі. Олар иіс қалдырып, ұялас жолдастарына азық көзіне жол көрсетеді.
- Теңіз игуаны улы емес, бірақ оның сілекейі теріге тітіркендіргіш әсер етеді. Сондықтан оларға қол тигізу ұсынылмайды.
- Бомба қоңыздары ыстық химиялық қоспаны шашып жіберуге қабілетті. Бұл сұйықтық күйік тудырып, жыртқыштарды шошытады.
- Әлемдегі ең улы жыландардың бірі – ішкі тайпан. Оның уының бір тамшысы жүздеген тышқанды өлтіреді, ал адам үшін өлім бір сағат ішінде орын алуы мүмкін.
- Теңіз кірпілері мен жұлдыздарының тікенектерінде у болады. Оларға тиіп кету қатты ауыру мен қабынуға әкеледі.
- Жаңа Гвинеяда кейбір құстар рационы арқылы улы болады. У олардың терісі мен қауырсынында жиналады, бұл жыртқыштардан қорғайды.
- Капюшонды кобраның уы жүйке және тыныс алу жүйесіне әсер етеді. Ол уын 2 метр қашықтыққа дейін бүркіп, көзді нысанаға алады.
- Терең теңізде тіршілік ететін кейбір улы тіршілік иелері жарық шығарады. Олар әлі де толық зерттелмеген, бірақ уы мен жарығы олжаны тарту үшін қолданылады.
Улы жануарлар әлемі – табиғаттың ақылға сыймайтын таңғажайып шешімдерінің бірі. Әрбір тіршілік иесі өмір сүру ортасына бейімделіп, өзін қорғау немесе қорек табу үшін ерекше тәсілдерге ие болған. Бұл жануарлар адам үшін қауіпті болғанымен, көбінесе адамды көрсе, өздері қашуға тырысады. Олар туралы біліп жүру – табиғатты түсініп, сақ болуға көмектесетін маңызды қадам.
