Мазмұны
Адам ағзасындағы минералдық тепе-теңдік жалпы денсаулықты сақтау үшін аса маңызды. Алайда қазіргі тамақтану стилінде натрий мөлшері жиі артық болады. Бұл ісінуге, қан қысымының көтерілуіне, шаршағыштық пен басқа да жағымсыз белгілерге әкеледі. Тұзды тағамдар, жартылай фабрикаттар мен консервілер жиі тұтынылатындықтан, денеде тұз жиналып, су-тұз балансының бұзылуына себеп болады. Мұндай жағдайдан арылу үшін ағзаны артық натрийден табиғи жолмен тазарту қажет.
Ағзада тұздың көбейгенін қалай білуге болады
Тұздың артық мөлшері бірден байқалмауы мүмкін, алайда уақыт өте келе бұл жағдай төмендегідей белгілер арқылы көрініс береді:
- таңертең немесе ұзақ отырғаннан кейін пайда болатын ісіну;
- су ішкеннен кейін де басылмайтын шөлдеу;
- ашуланшақтық пен жиі болатын бас ауруы;
- саусақтың ұюы мен бұлшықет құрысуы;
- себепсіз жоғары қан қысымы;
- терінің құрғауы, еріннің жарылуы;
- бүйрек пен зәр шығару жүйесінің бұзылуы.
Бұл белгілердің қайталануы басқа да ауруларды көрсетуі мүмкін, сондықтан мұндай жағдайда маман кеңесіне жүгінген дұрыс.
Ағзадан тұзды шығару жолдары
Тұздан арылу үшін кешенді амалдар қолдану қажет. Төменде келтірілген тәсілдер ағзаны шамадан тыс жиналған натрийден біртіндеп әрі тиімді тазартуға көмектеседі.
- Күн сайын жеткілікті мөлшерде таза су ішіңіз. Бүйрек арқылы тұзды шығару үшін ағзаға жеткілікті сұйықтық керек. Күніне кемінде 1,5–2 литр су ішіп, көлемін біркелкі бөліп ішкен жөн. Таңертең аш қарынға жылы су ішу әсіресе пайдалы.
- Өңделген тағамдардан бас тартыңыз. Құрамында жасырын тұзы бар шұжықтар, консервілер, дайын тұздықтар мен чипстер ағзада натрийді арттырады. Мұндай өнімдерді табиғи тағаммен алмастырсаңыз, бүйрекке түсетін салмақ азаяды.
- Көкөністер мен көк шөптерді көбірек тұтыныңыз. Қияр, балдыркөк, асқабақ, шпинат, салат жапырағы жеңіл зәр айдағыш әсерге ие және тұз бен судың тепе-теңдігін сақтауға көмектеседі.
- Құрамында калий көп тағамдарды қосыңыз. Банан, өрік, картоп, бұршақ, авокадо — бұлардың бәрі натрий деңгейін төмендетіп, жүрек жұмысын жақсартады.
- Ас тұзын баламалы түрлерге ауыстырыңыз. Теңіз тұзы, гималай тұзы немесе натрий мөлшері аз тұз түрлері ағзаға жұмсақ әсер етеді. Дәмді арттыру үшін лимон шырыны мен хош иісті шөптерді пайдалануға болады.
- Физикалық белсенділікті арттырыңыз. Терлеу арқылы тері тесіктерінен тұз бен токсиндер бөлінеді. Тіпті жеңіл жаттығулардың өзі зат алмасуды жеделдетеді.
- Табиғи қайнатпалар мен шай ішіңіз. Ақжелкен, итмұрын, мүкжидек жапырағы, жүгері собығының жібі сияқты өсімдіктер зәр айдағыш әсерге ие. Алайда үздіксіз емес, арасына үзіліс салып қабылдаған дұрыс.
- Кофе мен алкогольді азайтыңыз. Бұл сусындар ағзаны сусыздандырып, бүйрекке зиянын тигізуі мүмкін. Оның орнына шөп шайлар немесе қарапайым су ішіңіз.
- Ара-тұра жеңіл күндер ұйымдастырыңыз. Бір-екі күн бойы жеміс-жидек, көкөніс пен қышқыл сүт өнімдеріне ауысу ағзаны демалдырып, тұзды шығаруға көмектеседі.
Бұл тәсілдерді жүйелі түрде қолдану ағзаны тұздан тазартып қана қоймай, жалпы денсаулықты жақсартады.
Тұзды шығаруға көмектесетін өнімдер
Ағзаны табиғи жолмен тазартып, натрийден арылуға ықпал ететін бірнеше өнімді тұрақты түрде қолданған пайдалы.
- Қарбыз. Су мөлшері өте жоғары, әрі зәр айдағыш әсерімен тұзды, токсинді шығарады.
- Қияр. Көп мөлшерде ылғалдан тұрады және ісінуді азайтады.
- Ақжелкен. Зәр шығаруды жеңілдетіп, бүйрекке жақсы әсер етеді.
- Мүкжидек. Зәр шығару жолдарындағы қабынуды азайтып, тұздарды шығаруға ықпал етеді.
- Авокадо. Калий көзі ретінде натрий тепе-теңдігін қалпына келтіреді.
- Банан. Калийге бай өнім, сұйықтық пен тұз алмасуын реттейді.
- Сәбіз. Ас қорытуды жақсартып, сұйықтықты денеде ұстап қалмауға көмектеседі.
- Алма. Пектиндердің көмегімен ішектен тұздар мен қалдықтарды шығарады.
- Жасыл шай. Зат алмасуды жеделдетіп, зәр шығаруды күшейтеді.
Бұл тағамдар күнделікті ас мәзірінде еш қиындықсыз орын алады.
Тұз — ағза үшін қажетті элемент, бірақ оның артық мөлшері түрлі дертке себеп болуы мүмкін. Егер ағзада натрий жиналса, бұл жағдайға уақтылы әрекет ету қажет. Теңгерімді тамақтану, жеткілікті су ішу, дене белсенділігі мен табиғи шөптерді қолдану арқылы су-тұз балансын қалпына келтіруге болады. Мұндай шаралар денсаулықты жақсартып, ісінуді жойып, қан қысымын тұрақтандыруға мүмкіндік береді. Денеге қамқор болу — нәтижесі ұзаққа созылатын ең тиімді қадамдардың бірі.