Мазмұны
Адамның көңіл-күйі, белсенділігі және күн бойғы нәтижелілігі көбіне таңғы сәтке байланысты. Егер ұйқыдан асығыс, жүйесіз оянсаңыз – ми мен дене ұзақ уақыт бойы әлсіз күйде болады. Ал керісінше, пайдалы таңғы әдеттерді қалыптастырған жан өз күнін сенімді әрі сәтті өткізе алады. Бұл үшін қатал тәртіп немесе күрделі ережелер қажет емес – ең бастысы, дене мен ойды оятатын қарапайым қадамдарды тұрақты түрде орындау. Өмір салтын жүйелі ету арқылы сіз уақытты тиімді пайдаланып, шаршамай жұмыс істеуге үйренесіз. Төменде күнді барынша пайдалы өткізуге көмектесетін таңды дұрыс бастау тәсілдерімен таныса аласыз.
Ерте тұру мен тұрақты режимнің маңызы
Күн сайын белгілі бір уақытта ояну биологиялық ырғақты тұрақтандырады. Ағза өздігінен таңғы сағаттарға бейімделіп, жеңіл ояна бастайды.
Уақтылы ұйқы мен оянудың пайдасы:
- ұйқының сапасы артып, таңертеңгі әлсіздік азаяды;
- күн тәртібін бақылау жеңілдейді;
- күш-қуат пен сергектік ұзаққа сақталады;
- жеке істерге уақыт көбірек қалады;
- ақыл-ой жұмысын бастау жеңілдейді.
Тұрақты режим – өнімділіктің сенімді негізі.
Ұйқыдан кейінгі пайдалы әдеттер
Таңертеңгі уақытты асығыс пен абыржу емес, сана мен денеге бейімделуге арнаған жөн. Бұл үшін бар болғаны 30–40 минут жеткілікті.
Ұсынылатын әрекеттер:
- Тыныс алу жаттығуын орындау. Терең әрі баяу тыныс миға оттек жеткізіп, жүйке жүйесін сергітеді. Бар-жоғы 2–3 минут бұлшықетті оятуға жеткілікті.
- Бір стақан жылы су ішу. Бұл ас қорыту процесін іске қосып, ағзаны толық оятуға көмектеседі. Лимон немесе жалбыз қоссаңыз, әсері күшейеді.
- Жеңіл дене созылу жаттығуларын жасау. Қан айналымы жақсарып, дененің ұйқылы-соқылығы кетеді. Қарапайым қозғалыстардың өзі нәтижесін береді.
- Біраз уақыт тыныштықта болу. Телефон, теледидар мен сыртқы дыбыстардан алыстау ішкі үйлесімділік пен сергектікті сақтауға көмектеседі.
- Суық сумен бет жуу немесе контрасты душ қабылдау. Мұндай әрекет ағзаны бірден сергітіп, ұйқының қалдығын кетіреді.
Осындай ұқыпты және тыныш басталған таң бүкіл күнге жағымды әсер етеді.
Таңғы ас – қуаттың көзі
Таңғы тамақ – ми мен денеге қажетті қуатты беретін негізгі тамақ. Таңғы асты өткізіп жіберу – күн ортасында әлсіздік пен зейіннің төмендеуіне әкелуі мүмкін.
Дұрыс таңғы ас үшін:
- қант пен тез қорытылатын көмірсуларды азайту қажет;
- дәнді дақылдар, ақуыз және пайдалы майларды қосқан жөн;
- мөлшерден тыс жеуден сақ болу керек;
- жеміс-жидек пен жаңғақ – пайдалы қосымша;
- жеткілікті мөлшерде су немесе шөп шай ішу маңызды.
Теңгерімді таңғы ас күні бойына сергектік пен зейін береді.
Жоспарлау мен басымдықтарды анықтау
Таңертең негізгі мақсаттарды айқындау күнді жоспарлауда үлкен рөл атқарады. Бұл тапсырмалар арасындағы алаңдаушылықты азайтады және мотивацияны арттырады.
Тиімді қадамдар:
- Қысқа тізім құру. 3–5 негізгі тапсырманы жазып, соларға басымдық беріңіз. Бұл күнді ұйымдасқан және нақты етеді.
- Ең маңызды жұмысты таңдау. Бір міндетке зейін қою арқылы шынайы нәтижеге жылдам жетуге болады. Бұл сенімділік береді.
- Үлкен тапсырманы бірнеше бөлікке бөлу. Әр кезең түсінікті әрі орындалуы жеңіл болады. Бұл әдіс прокрастинацияны болдырмайды.
- Орындау уақытына шектеу қою. Нақты уақыт белгілеу тәртіпке баулиды және назарды сақтауға көмектеседі. Бірақ шектен тыс талапшыл болмау қажет.
- Күннің бірінші жартысын маңызды істерге арнау. Пошта немесе жаңалықтарды кейінге қалдыру зейінді жоғалтудан сақтайды.
Мұндай жүйелілік таңды құрылымды және өнімді етеді.
Көңіл күйді реттейтін ұсақ-түйектер
Күнді жағымды бастау – ұсақ, бірақ мағыналы әрекеттерден тұрады. Олар сырттай қарапайым көрінгенмен, ішкі мотивацияны арттырады.
Ұсынылатын әрекеттер:
- шабыттандыратын музыка қосу;
- бөлмені желдетіп, жарық түсіру;
- ыңғайлы және сенімді киім таңдау;
- күніне арналған ниетті іштей айту;
- өзіңізге жылы жымию сыйлау.
Осындай ұсақ қадамдар жақсы көңіл күй қалыптастырып, өнімді күнге жол ашады.
Дұрыс басталған таң – табысты күннің кепілі. Бұл дайын кесте емес, адамға қуат, тәртіп және тыныштық беретін саналы таңғы тәртіп. Әркімге жарайтын әдістер әртүрлі, ең бастысы – өзіңізге қолайлы әрекеттерді тұрақты түрде жасау. Таңғы әдеттер сана мен денені бір арнаға тоғыстырып, шаршаусыз жұмыс істеуге көмектеседі. Тиянақты қадамдар арқылы сенімділік пен тұрақты ырғақ пайда болады. Егер бірдеңе сәтсіз шықса да – жаңа күнді кез келген сәттен бастап қайта бастауға болады. Ең маңыздысы – күннің мәнді әрі сапалы өтуі.
