Мұхит әлемі өзінің таңғажайып тіршілігімен ерекшеленеді, ал дельфиндер – оның ең ақылды әрі сүйкімді өкілдерінің бірі. Бұл сүтқоректілер адамзатқа ежелден таныс әрі түрлі өнер мен мәдениетте достық, қуаныш пен еркіндіктің символы ретінде бейнеленеді. Ғалымдар дельфиндердің мінез-құлқы мен интеллектуалдық деңгейін зерттеуді жалғастырып, олардың өмірінен жаңа әрі қызықты деректерді ашуда. Төмендегі мақалада дельфиндердің ерекше қасиеттері мен таңғаларлық қабілеттері туралы айтылады. Бұл деректер балаларға да, ересектерге де қызықты болады.
- Дельфиндер – киттәрізділер отрядына жататын теңіз сүтқоректілері және олар киттер мен теңіз шошқаларымен туыстас. Бүгінде олардың 40-тан астам түрі белгілі.
- Бұл жануарлардың ақыл-ойы өте жоғары дамыған. Дельфин өзін айнадан танып, өзіндік санаға ие екенін көрсетеді.
- Дельфин миы адамдікіне қарағанда ірі әрі күрделі құрылымды. Ғалымдар оларда абстрактылы ойлау мен жақсы жады бар деп есептейді.
- Дельфиндер түрлі дыбыс пен ым арқылы бір-бірімен қарым-қатынас жасайды. Әр дельфиннің өзіндік «аты» – ерекше ысқырығы болады.
- Бұл сүтқоректілер бір-бірінен үйреніп, алған білімдерін басқаларға жеткізе алады. Еріксіз жағдайда дельфиндер жаңа трюктерді тез меңгеріп, басқаларын үйрете алады.
- Дельфиндер эхолокацияны пайдаланып, қорегін іздейді әрі кеңістікте бағдар алады. Олар ультрадыбыстық сигнал жіберіп, шағылысқан толқынды қабылдайды.
- Дельфиндер балық аулағанда топпен әрекет етеді. Бірігіп әрекет ету – жемтікті тиімді ұстауға көмектеседі.
- Табиғи ортада дельфиндер өте ойнақы әрі достық мінезді. Олар қайықтарға жақындап, тіпті толқындармен жарысып ойнайды.
- Дельфиндер арасында әлеуметтік байланыс жақсы дамыған. Кей топтар өмір бойы бірге жүреді, бұл олардың тірі қалуы мен қорғануына көмектеседі.
- Аналық дельфиндер балаларына ерекше қамқорлық көрсетеді. Балапандар бірнеше жыл бойы анасымен бірге жүріп, өмірге қажетті машықтарды меңгереді.
- Дельфиндер 300 метрге дейін тереңдікке сүңги алады. Тереңге сүңгуде олардың ағзасы жоғары қысымға бейімделеді.
- Дельфиндер «ұйқы кезінде» миының бір жарты шарын тынықтырып, екіншісін ояу ұстайды. Бұл оларды батып кетуден сақтап, тыныс алуды бақылауға мүмкіндік береді.
- Көптеген дельфин түрлері 30–40 жыл өмір сүреді. Қолайлы жағдайда өмір сүру ұзақтығы одан да көп болуы мүмкін.
- Бұл жануарлар суда да, судың бетінде де жақсы көреді. Көздері тұзды судан қорғауға бейімделген.
- Дельфиндер сағатына 40 шақырым жылдамдықпен жүзе алады. Мұндай жылдамдық оларды жыртқыштардан қашуға және қашықтықты тез бағындыруға көмектеседі.
- Қауіп төнгенде дельфиндер бірігіп, тіпті басқа жануарларды қорғай алады. Дельфиндердің адамдарға да көмектескен оқиғалары белгілі.
- Дельфиндер дыбыстан бөлек, дене тілін де пайдаланады. Түрлі қозғалыс пен секіру арқылы ақпарат жеткізеді.
- Кей дельфин түрлері бірнеше метр биіктікке секіре алады. Бұл олардың табиғи мінез-құлқының бір бөлігі.
- Табиғатта дельфиндердің басты жауы – үлкен акулалар мен касаткалар. Дегенмен, көбіне олар қауіптен сәтті қашып құтылады.
- Бұл сүтқоректілер электромагниттік өрісті сезе алады, бұл қабілет оларға жемтігін табуға көмектеседі. Мұндай ерекшелік жануарлар әлемінде өте сирек кездеседі.
- Дельфиндерде өте жақсы есту қабілеті бар. Олар алыс қашықтықтан дыбысты қабылдап, адам ести алмайтын жиіліктерді анықтай алады.
- Аталық дельфиндер кейде ұрғашы үшін күреседі. Бұл тартыстар күрделі маневрлермен және күш көрсету арқылы өтеді.
- Дельфиндердің терісі өте тегіс әрі тез қалпына келеді. Бұл олардың үнемі белсенді әрі сау жүруіне көмектеседі.
- Дельфиндер суда жүрген заттармен – балдыр, таяқша немесе көпіршікпен ойнағанды жақсы көреді. Мұндай ойындар олардың дамуы мен әлеуметтенуінде маңызды рөл атқарады.
- Кей мәдениеттерде дельфин – бақыт пен сәттіліктің белгісі. Ежелгі фрескалар мен тиындарда олардың суреттері жиі кездеседі.
- Кейде табиғатта альбинос дельфиндер – ақ немесе қызғылт түсті дарақтар кездеседі. Мұндай дельфиндер өте сирек және ерекше болып саналады.
- Ғалымдар дельфиндерде адамға ұқсас эмоциялардың болатынын айтады. Олар қуаныш, мұң, тіпті жанашырлық сезімдерін көрсете алады.
Дельфиндер – ақылды, ерекше байланысқа және оқуға қабілетті теңіз жануарлары. Олар мұхит өмірінің шынайы символы болып, адамдарды әрдайым таңғалдыруда. Зерттеулердің арқасында біз дельфиндер туралы көп мәлімет аламыз, бұл теңіз әлемінің жаңа сырларына жол ашады.
