Мазмұны
Шетелге саяхат – бұл жай ғана орынды ауыстыру емес, сонымен қатар жаңа әсерлерге бөлену, басқа мәдениетпен танысу және күнделікті күйбең тіршіліктен бір сәтке болсын алыстау мүмкіндігі. Алайда сапар жоспарлаған адам алдымен маңызды сұраққа тап болады: демалысқа қай елге бару керек? Әлем елдерінің көптігі, әртүрлі ауа райы, баға мен көрікті жерлердің сан алуандығы таңдау жасауға кедергі келтіруі мүмкін. Мінсіз саяхаттың кілті – тек жеке қалауларды ғана емес, нақты әрі объективті факторларды да ескеруде. Төменде демалысты шын мәнінде әсерлі өткізу үшін ел таңдауда көмектесетін маңызды кеңестер берілген.
Сапар мақсатын нақтылаңыз
Жоспарлаудың алғашқы қадамы – өзіңізден «мен не үшін демалып жатырмын?» деп сұрау. Біреу тыныштық пен сергектікті қалайды, ал екіншісі белсенді қозғалыс пен жаңа тәжірибе іздейді.
Демалыстың кең таралған түрлері:
- теңіз жағасында тынығу мен күнге қыздырыну;
- тарихи қалалар мен мұражайларды аралау;
- ұлттық асханамен танысуды көздейтін гастротуризм;
- тау-шаңғы курорттарындағы қысқы демалыс;
- табиғатпен етене байланыс орнататын экотуризм;
- тиімді сауда жасауға бағытталған шопинг-сапарлар;
- шипажайлар мен емдік-сауықтыру мекемелеріне бару.
Мақсат айқындалған кезде қай мезгіл, қанша қаражат пен қанша уақыт қажет болатыны да өзінен-өзі белгілі бола түседі.
Ауа райы мен маусым ерекшеліктерін зерттеңіз
Демалыста жайлылықты қамтамасыз ететін негізгі факторлардың бірі – қолайлы климат. Әсем табиғаттың өзі қатты жаңбыр немесе аптап ыстық кезінде әсерсіз көрінуі мүмкін.
Маңызды климаттық жайттар:
- Азия мен Оңтүстік Америкада жиі кездесетін жаңбырлы маусым;
- Африка немесе Таяу Шығыстағы аптап кезеңі;
- кейбір аралдардағы дауыл және циклон қаупі;
- ел ішіндегі аймақтық климат айырмашылықтары.
Мысалы, Исландияға ең ыңғайлы мезгіл – жаз, ал Мальдив аралдарына – қыс айлары.
Бюджетті алдын ала есептеңіз
Қаржылық мүмкіндіктер – демалыс түрін, ұзақтығын және сапасын анықтайтын негізгі өлшемдердің бірі. Бір елде орташа баға саналатын қызмет, екінші бір мемлекетте өте қымбат болуы мүмкін.
Жалпы шығындар:
- ұшақ билеттері мен жол шығындары;
- қонақүй немесе пәтер жалдау ақысы;
- мейрамханалардағы ас мәзірі немесе өзіңіз дайындайтын тағамдар;
- экскурсиялар мен ойын-сауық орындарына кіру;
- медициналық сақтандыру, виза және қосымша салықтар.
Егер бюджет шектеулі болса, Албания, Грузия, Вьетнам немесе Тунис секілді қолжетімді, бірақ тартымды бағыттарды қарастырған жөн.
Виза мен қауіпсіздік мәселесін тексеріңіз
Кейбір елдерге кіру үшін виза қажет, оны рәсімдеуге уақыт пен қосымша қаражат жұмсалады. Сонымен қатар саяси тұрақтылық пен жалпы қауіпсіздік те маңызды.
Назар аударатын жайттар:
- виза керек пе, жоқ па және оны алу қаншалықты күрделі;
- елде қанша уақыт визасыз болуға болады;
- санитарлық талаптар мен карантин шектеулері;
- туристерге қатысты жалпы қауіпсіздік деңгейі;
- жедел медициналық көмек көрсету мүмкіндігі.
Әлемдегі қақтығыстар жүріп жатқан немесе қылмыс деңгейі жоғары елдерге сапардан аулақ болған дұрыс.
Мәдениет пен салт-дәстүрді зерттеңіз
Әр елдің өзіндік дәстүрі, дүниетанымы мен мінез-құлық нормалары бар. Бұл ерекшеліктерді алдын ала білу – түсініспеушілік пен мәдени келеңсіздіктердің алдын алады.
Кейбір айырмашылықтар:
- киім кию үлгісі мен дене ашықтығы;
- амандасу, қоштасу немесе қарсылық білдіру әдебі;
- суретке түсіруге рұқсат беру немесе тыйым салу;
- мекемелердің жұмыс уақыты мен діни мерекелер;
- туристерге деген қарым-қатынас пен қабылдау деңгейі.
Мысалы, Жапонияда тыныштық пен тәртіпке аса мән беріледі, ал араб елдерінде киім үлгісі мен қоғамдық мінез-құлыққа сақ болу қажет.
Көлік қатынасы мен ішкі логистиканы бағалаңыз
Кей елдер көрікті болғанымен, оған жету қиын немесе ел ішінде қатынас нашар ұйымдастырылған болуы мүмкін. Жақсы логистика саяхатты әлдеқайда жеңіл әрі ыңғайлы етеді.
Маңызды аспектілер:
- тікелей рейстердің бар-жоғы немесе бірнеше ауысым қажеттілігі;
- қалааралық жол қашықтығы мен көлік түрлері;
- қоғамдық көліктің жұмыс кестесі мен сенімділігі;
- такси, көлік жалдау немесе трансфер бағасы;
- бағыт табудағы тілдік кедергілер мен қызмет көрсету сапасы.
Қозғалыс неғұрлым жеңіл болса, әсер алуға соншалықты көбірек мүмкіндік ашылады.
Жеке ерекшеліктер мен қажеттіліктерді ескеріңіз
Әрбір саяхатшының өзіндік қажеттіліктері мен шектеулері болады. Біреулерге медициналық қызметтің жақын болуы маңызды болса, басқаларға – тағам құрамындағы ерекшеліктер немесе табиғи жағдайлар шешуші рөл атқарады.
Назар аудару керек:
- аллергиялар немесе арнайы диета қажет пе;
- физикалық дайындық деңгейі мен денсаулық жағдайы;
- тыныштық пен жалғыздыққа деген қажеттілік;
- ашық қоғамдық ортада өзіңізді қалай сезінесіз;
- тілдік ортада ыңғайсыздық туындауы мүмкін бе.
Тамаша демалыс – өзіңізге шынайы қамқорлық пен қажеттіліктерді сыйлау арқылы басталады.
Мінсіз демалыс бағытын таңдау – қисынды ойлау мен ішкі түйсіктің үйлесімі. Сапар мақсаты, ауа райы, қаржылық жағдай, қауіпсіздік деңгейі және жеке ерекшеліктер есепке алынса, ең қолайлы елді табу әлдеқайда оңай болады. Басқалардың пікіріне немесе сәнге ерудің қажеті жоқ – әр адамның өз демалысы ерекше. Алдын ала жоспарлау мен жауапкершілік арқылы саяхат шынымен әсерлі, тынығуға толы әрі ұмытылмас болмақ. Мұндай сапардан кейін шабыт пен сергектік көпке дейін сақталады.
