Африка ежелден-ақ өмірдің бесігі мен табиғаттың таңғажайып құбылыстарының отаны саналған. Бұл құрлық шөлдерден бастап саванналарға, тропикалық ормандардан асқақ тауларға дейінгі алуан түрлі ландшафтымен таңғалдырады. Мұнда жануарлар мен өсімдіктердің мыңдаған түрлері тіршілік етеді, олардың көпшілігі тек осы аймақта ғана кездеседі. Ғасырлар бойы Африка саяхатшыларды, зерттеушілерді және жазушыларды шабыттандырып келеді, себебі оның табиғаты сансыз сырға толы. Құрлықтың ерекше климаты мен бай экожүйелері оны ең қызықты әрі құнды аймақтардың біріне айналдырады. Африканың ұлылығын тереңірек түсіну үшін оның жабайы табиғаты жайлы кейбір ғажайып деректермен танысқан жөн.
- Африка жер бетіндегі ең көп сүтқоректілер мекендейтін құрлық саналады. Мұнда піл, арыстан, мүйізтұмсық, бегемот және басқа да көптеген жануарлар бар.
- Африкалық піл – әлемдегі ең ірі құрлық жануары. Оның салмағы 7 тоннаға дейін жетеді, ал алып құлақтары ағзаны салқындататын «радиатор» қызметін атқарады.
- Жираф Жердегі ең биік жануар болып есептеледі. Ұзын мойнының арқасында ол басқа жануарлар жете алмайтын акация жапырақтарына қол жеткізеді.
- Бегемот өмірінің көп бөлігін суда өткізеді. Салмағына қарамастан құрлықта сағатына 30 шақырым жылдамдықпен жүгіре алады.
- Арыстандар – үйір болып өмір сүретін жалғыз мысық тұқымдас аңдар. Мұндай әлеуметтік құрылым оларға аң аулап, аумақты қорғауда артықшылық береді.
- Гепард – жер бетіндегі ең жылдам жануар. Ол қысқа қашықтықта сағатына 110 шақырымға дейін жүгіре алады.
- Африкалық буйвол мінезінің өзгермелілігімен танымал. Әдетте тыныш болғанымен, қауіп төнген сәтте өте қауіпті жауға айналады.
- Зебралардың әрқайсысының жолағы қайталанбайды. Ғалымдар мұндай өрнектер жыртқыштарды шатастыруға және жәндіктердің шабуылынан қорғауға көмектеседі деп санайды.
- Әлемдегі ең ірі құс – түйеқұс Африкада мекендейді. Ол ұша алмайды, бірақ сағатына 70 шақырымға дейін жүйрік жүгіре алады.
- Пеликан үлкен тұмсығын «ау» ретінде қолданады. Ол бір уақытта бірнеше балықты ұстап ала алады.
- Ніл қолтырауындары – планетадағы ең көне жануарлардың бірі. Олардың ата-бабалары динозаврлар дәуірінде де тіршілік еткен.
- Африка шөлдерінде тіршілікке бейімделген түрлі ағзалар бар. Мысалы, Сахарада үлкен құлақты фенек түлкісі кездеседі.
- Конго тропикалық ормандарында сансыз жәндіктер мекендейді. Олардың көпшілігі әлі күнге дейін зерттелмеген және ғылымға жаңа мүмкіндіктер әкелуі мүмкін.
- Африкалық құмырсқа илеулері бірнеше метр биіктікке жетеді. Ішкі құрылысы адам салған ғимараттардан да күрделі болуы мүмкін.
- Баобаб – құрлықтың ерекше нышаны. Оның діңі мыңдаған литр суды сақтап, қуаңшылықта тіршілікті жалғастыруға мүмкіндік береді.
- Акациялар саваннаның көркін келтіреді. Олар жирафтарға азық әрі құстарға баспана болып табылады.
- Замбия мен Зимбабве шекарасындағы Виктория сарқырамасы «гүрілдеген тұман» аталады. Оның су бұрқақтары ондаған шақырымнан байқалады.
- Ніл – әлемдегі ең ұзын өзен. Ол миллиондаған адамды сумен қамтамасыз етіп, көптеген жануарға өмір сыйлайды.
- Танзания мен Кениядағы гну мен зебралардың ұлы көші – табиғаттың ең әсерлі көріністерінің бірі. Жыл сайын миллиондаған жануарлар азық іздеп жүздеген шақырымды еңсереді.
- Африкаға тиесілі Мадагаскарда көптеген эндемиктер бар. Лемурлар мен хамелеондар тек осы аралда ғана кездеседі.
- Құрлықта 2600-ден астам құс түрі тіркелген. Олардың арасында құрлықаралық қоныс аударатындары да бар.
- Мұхит жағалауындағы теңіз тасбақалары жұмыртқасын құмға көміп қояды. Жаңа туған тасбақалардың аз ғана бөлігі жыртқыштардан аман қалады.
- Акулалар тек теңізде емес, кейбір өзендерде де тіршілік етеді. Мысалы, Замбезиде тұщы суда өмір сүретін бұқа акулалары кездеседі.
- Африкалық маймылдардың түрлері сан алуан. Горилла, шимпанзе және мартышкалар экожүйенің маңызды бөлігі болып табылады.
- Саваннада ерекше жәндік – қи қоңызы мекендейді. Ол жануар қалдықтарын қайта өңдеп, табиғатты тазартуда үлкен рөл атқарады.
- Африкалық өсімдіктердің көбі емдік қасиетке ие. Олар дәстүрлі халық медицинасында және қазіргі фармацевтикада кеңінен қолданылады.
- Намиб шөлінде ғажайып вельвичия өсімдігі бар. Ол 2000 жылға дейін өмір сүре алады және ылғалды тұманнан алады.
- Африканың жануарлары көптеген аңыздар мен ертегілерге арқау болған. Арыстан, піл және қолтырауын халық ауыз әдебиетінде жиі кездеседі.
- Шығыс Африка жағалауындағы маржан рифтері алуан түрлі теңіз жануарларына толы. Олар жүздеген балық түрінің көбею аймағы саналады.
- Африка – жабайы табиғатты әлі күнге дейін тұтастай көруге болатын сирек жерлердің бірі. Ұлттық парктер мен қорықтар көптеген сирек түрлерді сақтап, миллиондаған туристі тартады.
Бұл деректер Африканың нағыз жабайы табиғаттың жүрегі екенін дәлелдейді. Құрлық алуан түрлі жануарлар дүниесін, қайталанбас экожүйелерді және таңғажайып құбылыстарды сақтап отыр. Оны қорғау – бүкіл адамзаттың ортақ міндеті. Табиғатқа ұқыпты көзқарас арқылы ғана болашақ ұрпақ Африканы дәл осындай бай әрі ғажайып күйінде көре алады.
