Мазмұны
Емтихан кезеңі – кез келген оқушы немесе студент үшін жауапты әрі мазасыз уақыт. Бұл кезде көптеген адам алаңдаушылықты, уақыт тапшылығын және шаршауды сезінеді. Дұрыс ұйымдастырылмаған дайындық жүйкеге салмақ түсіріп, білім деңгейіне теріс әсер етуі мүмкін. Алайда, жүйелі жоспар, тиімді тәсілдер мен өзіңе деген қамқорлықтың арқасында бұл процесті жеңіл әрі сенімді етуге болады. Ең бастысы – дайындықты ертерек бастап, әр қадамды байыппен орындау. Осындай тәсіл күйзелісті азайтып, білімді бекітуге мүмкіндік береді.
Дайындықты неден бастау керек
Сәтті дайындықтың негізі – нақты жоспарлау. Уақытыңыз шектеулі болса да, тапсырмаларды жүйелеу қажет.
- күнделікті оқу кестесін құрып, оған үзіліс уақытын қосыңыз;
- барлық тақырыптарды бағалап, оларды шағын бөлімдерге бөліңіз;
- маңызды тақырыптардың тізімін жасап қойыңыз;
- қайталауға арналған бөлек күндер белгілеңіз;
- оқу құралдарын алдын ала дайындаңыз (дәптер, қалам, маркер);
- дайындықты соңғы күнге қалдырмаңыз;
- әртүрлі пәндерді кезектестіріп оқыңыз;
- жетістіктеріңізді белгілеп, өзіңізді жігерлендіріп отырыңыз.
Мұндай тәртіп уақытты тиімді пайдалануға және қобалжуды азайтуға көмектеседі.
Ақпаратты есте сақтаудың тиімді тәсілдері
Көп мөлшердегі материалды жаттау оңай емес. Алайда кейбір әдістер білімді тез әрі сапалы меңгеруге көмектеседі.
- Белсенді қайталау әдісін қолданыңыз. Ақпаратты оқыған соң оны өз сөзіңізбен айтып көріңіз. Бұл тәсіл білімді тереңірек меңгеруге және түсінуге жол ашады.
- Ассоциация мен көрнекі елестету әдістерін пайдаланыңыз. Жарқын бейнелер мен ерекше байланыстар есте сақтау қабілетін арттырады. Мысалы, тарихи даталарды өз өміріңіздегі оқиғалармен байланыстыруға болады.
- Қысқаша конспект жазыңыз. Материалды негізгі ойларға, сызбалар мен кестелерге айналдырып жазу қайталауды жеңілдетеді.
- Бөліммен оқыңыз. Алдымен бір тақырыпты меңгеріп алып, содан кейін үзіліс жасап, келесі тақырыпқа көшіңіз. Бұл әдіс зейінді сақтауға көмектеседі.
- Ұйқы алдында қайталау жасаңыз. Кешкі уақытта оқыған ақпарат ұзақ уақыт есте сақталады. Бірақ демалысты да ұмытпаған жөн.
Дұрыс таңдалған тәсілдер дайындық процесін нәтижелі әрі жағымды етеді.
Сабыр мен зейінді қалай сақтау керек
Жүйкені тоздырмай, тиімді дайындалу үшін ішкі тепе‑теңдікті сақтау маңызды. Өзіңізге қамқор болу – жалпы нәтижеге әсер ететін маңызды фактор.
- оқу орныңыз ыңғайлы болсын;
- артық ақпараттан, шулы орталардан аулақ болыңыз;
- телефондағы хабарламаларды сөндіріп қойыңыз;
- үзілістерде серуендеңіз немесе жеңіл жаттығулар жасаңыз;
- уақытында тамақтанып, су ішуді ұмытпаңыз;
- тыныш әуен тыңдап, тыныс алу жаттығуларын жасаңыз;
- өзіңізді өзгемен салыстырмаңыз;
- жақындарыңызбен сөйлесіп, көңіл‑күйіңізбен бөлісіңіз.
Психологиялық жайлылық ойдың анық болуына және шаршауды болдырмауға көмектеседі.
Емтихан күні не істеу керек
Жақсы дайындықтың өзі де сәтсіздікке ұшырауы мүмкін, егер емтихан күні өзіңізді дұрыс ұстамасаңыз. Келесі қадамдар емтихан кезінде сабыр сақтау үшін маңызды.
- Алдыңғы күні толыққанды ұйықтауға тырысыңыз. Демалған ми әлдеқайда жақсы жұмыс істейді. Таңға дейін оқу орнына тынығу артық.
- Таңғы ас ішіңіз, бірақ жеңіл және қоректі болсын. Аштық пен әлсіздік ойды бөледі. Мысалы, банан, ботқа немесе жаңғақ – дұрыс таңдау.
- Емтихан өтетін жерге ертерек барыңыз. Асығыстық күйзелісті арттырады. Пессимист адамдармен әңгімелеспеуге тырысыңыз.
- Тапсырмаларды алдымен мұқият оқып шығыңыз. Білетін сұрақтардан бастаңыз – бұл сенімділікті арттырады.
- Бірдеңе есіңізге түспесе, үрейге бой алдырмаңыз. Біраз уақыттан соң жауап есіңізге түсуі мүмкін. Алдымен келесі сұрақтарға көшей тұрыңыз.
Жақсы көңіл-күй мен сенімділік табысқа жетудің шешуші факторларының бірі болып табылады.
Емтихан – қиын кезең емес, дайындыққа дұрыс қараған адам үшін мүмкіндіктер алаңы. Жоспарланған дайындық, тиімді тәсілдер және сабырлық – сәтті нәтижеге жетудің кілті. Ең бастысы – бұл процеске үреймен емес, сеніммен қарау. Өзіңізге деген сенімділік, жүйелілік пен сыртқы қолдаудың арқасында тіпті күрделі емтихандардың өзі еңсерілетін сынаққа айналады. Әрбір қадамды байыппен жасасаңыз, нәтиже сізді қуантары сөзсіз.
