Мазмұны
Ағзадағы темірдің жеткіліксіздігі – адамдар арасында жиі кездесетін мәселе. Бұл жағдай жалпы әлсіздікке, қажуға, бас айналу мен көңіл-күйдің төмендеуіне әкелуі мүмкін. Әсіресе гемоглобин деңгейінің төмендеуі – қан арқылы тіндер мен ағзаларға оттегі тасымалдануының бұзылуына себеп болады. Мұндай белгілер байқалғанда, оны елемеуге болмайды, өйткені уақытылы емделмесе, анемияның күрделі түріне ұласуы мүмкін. Егер нәтижеге тез жету қажет болса, онда тек тамақтануды емес, сонымен қатар өмір салтын да бірден қайта қарау керек. Төменде гемоглобин деңгейін тез әрі тиімді арттыруға көмектесетін жолдар сипатталған.
Гемоглобинді арттыратын негізгі тағамдар
Тамақтану – бұл қан құрамын жақсартудың ең қолжетімді және қауіпсіз жолы. Кейбір өнімдер темірге бай болса, кейбірі оның сіңуіне әсер етеді.
Күнделікті мәзірге қосу қажет:
- сиыр бауыры мен қызыл ет түрлері;
- қарақұмық, жасымық және ноқат;
- алма, анар және құрма;
- қызылша, брокколи мен көк шөптер;
- жұмыртқаның сарысы мен бұршақ дақылдары.
Жануарлардан алынған өнімдердегі темір жақсы сіңірілетін формада болады, сондықтан оларды өсімдік тектес тағамдармен үйлестіре тұтыну ұсынылады.
Әсерді күшейтетін пайдалы үйлесімдер
Тағамдық құрамдастарды дұрыс үйлестірсе, ағзаға пайдалы заттардың сіңу тиімділігі едәуір артады.
Төмендегі комбинациялар өте пайдалы:
- С витамині мен темір. Аскорбин қышқылы ішекте темірдің жақсы сіңуіне көмектеседі. Мысалы, сиыр етін болгар бұрышы немесе қырыққабатпен бірге жеген дұрыс.
- Фолий қышқылына бай тағамдар. Жасыл жапырақты көкөністер мен цитрусты жемістер қан түзілу үдерісін қолдайды. Бұл анемияны кешенді емдеуде маңызды.
- Бал, жаңғақ және кепкен жемістер қоспасы. Бұл дәмді әрі пайдалы қоспа ағзаны дәрумендермен қанықтырып, күш береді.
- Гемдік темір мен B12 дәрумені. Сиыр бауыры, ет және жұмыртқа қан құрамын қалпына келтіруге ықпал етеді. Олар әсіресе гемоглобин деңгейі қатты төмендеген кезде маңызды.
- Цитрус жемістері мен көкөніс салаттары. Апельсин мен лимон салаттағы темірдің сіңуін арттырады.
Мұндай құрамдас мәзір – табиғи жолмен қан көрсеткіштерін қалпына келтірудің тиімді құралы.
Қандай әдеттерден бас тарту керек
Кейбір тағамдар мен әдеттер темірдің сіңуіне кедергі келтіреді. Сол себепті оларды емделу кезінде уақытша алып тастау қажет.
Мыналардан аулақ болу ұсынылады:
- шай мен кофені тамақпен бірге ішу;
- темір қабылдау кезінде сүт пен кальцийге бай өнімдер жеу;
- тәтті газдалған сусындарды тұтыну;
- темекі тарту және алкоголь қолдану;
- ақ ұннан жасалған өнімдерді шектен тыс пайдалану.
Бұл шектеулер гемоглобиннің тұрақты түрде жоғарылауына сеп болады.
Дәрілік қоспалар мен дәрумендер
Егер гемоглобинді қысқа мерзімде көтеру қажет болса, дәрігердің ұсынысымен арнайы қоспалар қолдануға болады.
Төмендегілер тиімді саналады:
- Екі валентті темір бар препараттар. Мұндай форма ағзаға оңай сіңеді. Тамақтан 1 сағат бұрын қабылданған жөн.
- Фолий қышқылы мен B12 дәрумені бар кешендер. Олар қан түзу үдерісін жеделдетеді және ағзаны сергітеді. Вегетариандар үшін өте маңызды.
- Балаларға арналған сироп немесе тамшы түріндегі темір. Сұйық форма тез әсер етіп, мөлшерлеу оңай. Курстың ұзақтығын сақтаған дұрыс.
- С дәруменімен біріктірілген темір. Мұндай препараттар бір-бірінің әсерін арттырады. Жеңіл және орта деңгейлі анемияда қолданылады.
- Мыс пен мырыш бар минералды кешендер. Бұл элементтер қан түзуге қатысады және иммундық жүйені қолдайды. Қалпына келу кезеңінде пайдалы.
Өз бетімен мөлшерді көбейтуге болмайды – темірдің артық мөлшері ағзаға зиян келтіруі мүмкін.
Ағзаны жалпы нығайту шаралары
Гемоглобинді қалыпқа келтіру үшін тек тамақ пен дәрі жеткіліксіз. Денені жан-жақты күту – ем нәтижесін арттыратын маңызды қадам.
Келесі әрекеттер көмектеседі:
- түнгі ұйқыны 7–8 сағаттан кем етпеу;
- орташа дене белсенділігімен шұғылдану;
- таза ауада серуендеу;
- күйзелістен аулақ болу;
- жеткілікті мөлшерде таза су ішу.
Бұл шаралар қан айналымын жақсартып, иммундық жүйені нығайтады.
Гемоглобиннің төмендеуі – ағзадағы энергия тапшылығы мен әлсіздіктің белгісі. Оны тез арада қалпына келтіру үшін тамақтануды дұрыстап, дәрумендер мен пайдалы әдеттерді енгізу қажет. Комплексті көзқарас қысқа мерзімде оң нәтиже береді және адамның жалпы жағдайын жақсартады. Ең бастысы – өз ағзаңызды тыңдау және оған қолдау көрсету. Денсаулыққа ұқыпты қарау – өмір сапасын арттыратын тұрақты әдет.
