Мазмұны
Адам денсаулығы ағзаның қорғаныс жүйесіне тікелей байланысты. Иммунитет түрлі зиянды әсерлерден — вирустардан, бактериялардан және сыртқы факторлардан қорғайтын басты қалқан. Қазіргі қарбалас тіршілік, жүйкені тоздыратын күйзеліс, дұрыс тамақтанбау және қозғалыстың аздығы иммундық жүйенің әлсіреуіне себеп болуы мүмкін. Алайда оны нығайту үшін қымбат дәрі-дәрмектер немесе арнайы емдеу курстары қажет емес. Көп жағдайда өмір салтына аз ғана өзгеріс енгізу жеткілікті. Бұл мақалада иммунитетті күшейтудің ең қарапайым әрі тиімді жолдары қарастырылады.
Иммундық жүйені не үшін нығайту керек
Адам ағзасы күн сайын түрлі сыртқы қауіптерге тап болады — жұқпалы аурулар, уытты заттар, күйзеліс, ұйқының бұзылуы. Осындай жағдайлар қорғаныс қабілетін әлсіретіп, жиі ауырып қалуға себеп болады. Кейде елеусіз көрінетін аурулар уақыт өте келе созылмалы түрге ауысуы мүмкін.
Мұндай қиындықтарды болдырмау үшін алдын ала қам жасау қажет. Күнделікті әрекеттер мен әдеттерді ретке келтіру арқылы ағзаның табиғи қорғаныс қабілетін арттыруға болады.
Табиғи қорғанысты қолдаудың негізгі қағидалары
Иммунитетті тиімді нығайту үшін кешенді әрі тұрақты тәсіл қажет. Бір реттік әрекеттерден нәтиже шықпайды, ал жүйелі күтім өз жемісін міндетті түрде береді.
Мыналарға назар аударған жөн:
- күн тәртібі қалыпты әрі тұрақты болуы керек;
- тағам құрамы құнарлы әрі теңгерімді болуы тиіс;
- күнделікті қозғалыс белсенділігі қажет;
- толыққанды ұйқы мен тынығу маңызды рөл атқарады;
- зиянды әдеттерден бас тарту — ішкі ресурстарды арттырады.
Осы қарапайым қағидаларды сақтау арқылы түрлі сырқаттарға қарсы ағзаның төзімділігін арттыруға болады.
Денсаулықты қолдаудың оңай жолдары
Қорғаныс жүйесін күшейтетін амалдар әр адамға қолжетімді. Оларды күнделікті өмірге енгізу оңай және арнайы құрал-жабдықты қажет етпейді.
Келесі әрекеттерді күнделікті дағдыға айналдырған жөн:
- тәулігіне 7–8 сағат ұйықтауға тырысыңыз;
- күн сайын таза ауада серуендеңіз;
- тамақты асықпай, мөлшерімен жеңіз;
- түрлі түсті көкөністер мен жемістерді тұтынуды ұмытпаңыз;
- жеткілікті мөлшерде таза су ішіңіз;
- шынығу рәсімін біртіндеп бастаңыз;
- қант пен алкогольді шектеңіз;
- уайым мен күйзелісті бақылауда ұстаңыз;
- денені қимылдататын әрекеттерді үнемі жасаңыз;
- сырттан келген соң, қол жуу ережесін сақтаңыз.
Бұл қарапайым ережелерге бой үйреткен адам сирек ауырып, өзін сергек әрі ширақ сезінеді.
Иммунитетті күшейтудің ең тиімді 5 тәсілі
Төменде келтірілген әдістер барлығына қолайлы әрі үй жағдайында оңай жүзеге асады. Оларды тұрақты түрде қолдану — мықты денсаулықтың кепілі.
- Ұйқы тәртібін сақтау өте маңызды. Толыққанды демалыс ағзадағы гормондар тепе-теңдігін реттеп, ішкі қабыну үдерістерін азайтады. Ұйқының жетіспеуі иммундық жасушалардың белсенділігін төмендетіп, сырқатқа шалдығу қаупін арттырады. Сондықтан күн сайын бір уақытта ұйықтап, жеткілікті тынығуға көңіл бөлу қажет.
- Витаминдерге бай тағамдарды жиі тұтыныңыз. Әсіресе С, D дәрумендері мен мырыш, селен элементтері ерекше рөл атқарады. Олар табиғи жолмен лимон, брокколи, асқабақ дәні, жаңғақ, балық секілді тағамдарда кездеседі. Мұндай өнімдер дәрілік қоспаларға қарағанда ағзаға жақсы сіңеді.
- Қимыл-қозғалысты өмір салтына айналдырыңыз. Жаяу жүру, жеңіл жаттығулар немесе велосипед тебу — бәрі де қан айналымын жақсартып, ағзаның төзімділігін арттырады. Тіпті күніне 20 минут белсенді қимыл жасау иммундық жүйеге жағымды әсер етеді. Ең бастысы — тұрақтылық пен үйлесімділік.
- Иммунитетке пайдалы жылы сусындар ішіңіз. Бал, лимон, зімбір немесе теңіз шырғанағы қосылған шайлар суық маусымда ағзаны қолдап, суық тиюден қорғайды. Олар табиғи антиоксиданттарға бай, қабынуға қарсы әсері бар. Ыстық судың орнына жылы су қолданған дұрыс, себебі тым жоғары температура пайдалы заттарды жояды.
- Күйзелістен сақтаныңыз. Ұзаққа созылған жүйке кернеуі иммундық жасушалардың белсенділігін төмендетеді. Релаксация әдістерін меңгеру – медитация, тыныс алу жаттығулары, табиғатта серуендеу – ішкі тепе-теңдікті қалпына келтіруге көмектеседі. Жақын адамдармен әңгімелесу де күйзелісті жеңілдетеді.
Бұл тәсілдердің әрқайсысы өздігінше пайдалы, ал бірге қолданылса, иммунитетті жан-жақты қолдауға мүмкіндік береді.
Иммунитетті әлсірететін жиі кездесетін қателіктер
Кей адамдар пайдалы әдеттерді енгізе отырып, сонымен қатар ағзаға зиян келтіретін қателіктерге де бой алдырады. Мұндай қателіктерден арылу да — сауығудың бір жолы.
Көп кездесетін қателіктер мыналар:
- дәрігердің тағайындауынсыз антибиотик қолдану;
- ұйқыны құрбан етіп, үнемі жұмыс істеу;
- тым қатал диеталар немесе ашығу;
- күні бойы отырықшы өмір салты;
- тәтті мен фастфудты шектен тыс жеу;
- зиянды әдеттердің орнын витаминмен толтыруға тырысу;
- күніне 6 сағаттан аз ұйықтау;
- демалысты елемей, үзіліссіз еңбек ету.
Мұндай әрекеттер иммундық жүйені қажытып, оның қорғаныс күшін төмендетеді.
Иммунитетті күшейту үшін күрделі медициналық шаралар қажет емес. Көп жағдайда дұрыс ұйқы, теңгерімді тамақтану, дене белсенділігі мен психологиялық жайлылық жеткілікті. Бұл қарапайым, бірақ жүйелі түрде орындалуы тиіс әрекеттер арқылы әр адам денсаулығын сақтап, ауруларға төтеп бере алады. Қысқа мерзімді нәтижеге емес, күнделікті саналы күтімге ден қойған жөн. Өзін тыңдай білетін, денсаулығына бей-жай қарамайтын жан уақыт өте келе ауруға шалдықпай, қуатты болатынын аңғарады. Иммунитет – табиғаттың сыйы ғана емес, сонымен қатар өз қолымызбен қалыптастыратын тірек.
