Мазмұны
Адам ағзасындағы ең күрделі әрі нәзік жүйелердің бірі – ми қан айналымы. Оның бұзылуы түрлі салдарға, соның ішінде сөйлеу қабілетінің, қозғалыстың немесе есте сақтау функцияларының нашарлауына әкелуі мүмкін. Инсульт – кенеттен пайда болатын ауру, алайда оның даму жолында адам денесі көптеген ескерту белгілерін береді. Егер өмір салтын уақтылы түзетіп, қауіпті факторларды бақылауда ұстау қолға алынса, бұл қатерлі жағдайдың алдын алуға әбден болады. Жүрек-қан тамырларының саулығы – өмір сапасының негізі. Осы мақалада инсульт қаупін төмендетудің тиімді тәсілдері жайында толық ақпарат ұсынылады.
Қауіп факторлары
Алдымен инсультке алып келетін негізгі себептерді білу қажет. Мұндай факторларды түсіну – аурудың алдын алудағы алғашқы қадам.
- жоғары артериялық қысым;
- қандағы холестерин деңгейінің жоғарылауы;
- артық салмақ;
- темекі шегу және алкогольге әуестік;
- тұрақты күйзеліс;
- қант диабеті;
- қозғалыс аздығы;
- жүрек-қан тамырлары аурулары.
Осы көрсеткіштерге назар аудару – инсульттің даму мүмкіндігін азайтуға көмектеседі.
Қауіпті төмендетудің тиімді жолдары
Инсульттің алдын алу үшін өмір салтын жүйелі түрде жақсартуға, денсаулыққа көңіл бөлуге және өз жағдайыңызды бақылауға мән беру керек. Төменде келтірілген кеңестер ми қан айналымын сақтау үшін пайдалы болмақ.
- Артериялық қысымды тұрақты деңгейде ұстау. Қан қысымының үнемі жоғары болуы – инсульттің ең жиі кездесетін себебі. Қысымды бақылау және қажетті жағдайда ем қабылдау қауіптің алдын алуға сеп болады.
- Қандағы қант пен холестеринді бақылау. Қант диабетіне бейімі бар адамдар үнемі тексеріліп, дұрыс тамақтану тәртібін сақтауы тиіс. Қантты азайтып, пайдалы майлар мен көкөністерді тұтыну – зат алмасуды реттеуге көмектеседі.
- Дұрыс тамақтануды жолға қою. Жемістер мен көкөністер, теңіз өнімдері, дәнді дақылдар – тамырларды нығайтатын өнімдер. Майлы, тұзды және қуырылған тағамдарды шектеу маңызды.
- Физикалық белсенділікке көңіл бөлу. Тіпті жеңіл жаттығулар – мысалы, серуендеу немесе суда жүзу – қан айналымын жақсартады және артық салмақтан арылуға көмектеседі. Ең бастысы – тұрақты қозғалысты әдетке айналдыру.
- Зиянды әдеттерден бас тарту. Темекі – қан тамырларын тарылтып, қан ұю қаупін арттырады. Ал алкоголь жүйке жүйесіне кері әсер етіп, жүрек жұмысына кедергі келтіреді.
- Ұйқы гигиенасын сақтау. Ұдайы ұйқының қанбауы жүйке жүйесін әлсіретіп, қан қысымын тұрақсыз етеді. Түнгі ұйқы 7–8 сағаттан кем болмауы қажет.
- Стрессті басқаруды үйрену. Күйзеліс – жүрек соғысының жиілеп, тамырлардың тарылуына себеп болатын фактор. Дем алу жаттығулары, табиғатта серуендеу және сүйікті іспен айналысу – жүйкені тыныштандыратын тиімді амалдар.
- Жыл сайын медициналық тексеруден өту. Өзіңізді жақсы сезінсеңіз де, негізгі көрсеткіштерді бақылау – денсаулыққа қамқорлықтың белгісі. Бұл ауру белгілерін ерте анықтауға мүмкіндік береді.
Осы кеңестерді жүйелі түрде сақтау арқылы инсульттің алдын алуға және өмір сапасын арттыруға болады.
Неден сақ болу керек
Кей жағдайларда күнделікті әдеттер инсульт қаупін арттыруы мүмкін. Сондықтан келесі әрекеттерден аулақ болу ұсынылады:
- тұзы көп тағамдарды шамадан тыс тұтыну;
- суды аз ішу немесе сусыздану;
- күні бойы бір орында отыру;
- кофе мен қуаттандыратын сусындарды шамадан тыс қолдану;
- психологиялық немесе физикалық күйзелістерге байланысты қысымның секіруі;
- дәрі-дәрмекті дәрігер кеңесінсіз пайдалану;
- бастың ауыруы, аяқ-қолдың жансыздануы, көру бұзылысы немесе сөйлеу қиындығы сияқты белгілерді елемеу.
Аталған қауіптерді ерте ескеріп, олардан сақтану – денсаулықты сақтау жолындағы маңызды қадам.
Инсульт кенеттен пайда болатын ауру болғанымен, оның алдын алуға мүмкіндік мол. Теңгерімді тамақтану, зиянды әдеттерден арылу, белсенді өмір салты және тұрақты тексеріс – мидың саулығы мен өмір ұзақтығына оң әсер ететін амалдар. Өз денсаулығы үшін жауапкершілік алып, қарапайым қадамдар жасағанның өзінде өмір сапасын жақсартуға болады. Әр күнгі ұсақ-түйек шешімдер – болашақтағы ірі нәтижелердің негізі. Салауатты өмір салтына көшу – тек өзіңіз үшін емес, жақындарыңыз үшін де маңызды таңдау.
