Іштің ауырсынуын қалай басу керек

Іштің ауырсынуы – дәрігерге жүгінуге ең жиі себеп болатын шағымдардың бірі. Мұндай жағымсыз сезімдердің себептері өте көп: шамадан тыс тамақтанудан бастап, шұғыл медициналық көмек талап ететін қауіпті ауруларға дейін. Кейде іштің ауыруы тамақтану қателігі немесе күйзеліс әсерінен болса, кейде ағза ауыр дерттің дабылын береді. Осындай белгілерге дұрыс әрі уақытылы әрекет ету асқынудан сақтайды және тезірек сауығуға көмектеседі. Алғашқы көмек тәсілдерін білу адамға қолайсыздықтан құтылып, өмір сапасын жақсартуға мүмкіндік береді.

Іштің ауыру себептері мен ерекшеліктері

Іштің ауырсынуы әртүрлі факторлардан туындайды. Қай жағдайда үй жағдайында көмек көрсетуге болатынын анықтау маңызды.

• артық тамақтану, әсіресе майлы, ащы тағамнан кейін;
• күйзеліс нәтижесінде асқазан не ішектің түйілуі;
• сапасыз немесе ескірген тамақ, газдалған сусындар ішу;
• фермент жетіспеушілігінен болатын асқорыту бұзылыстары;
• кейбір дәрілерді қабылдау;
• тамақтану тәртібін немесе әдеттегі тағам түрін күрт өзгерту;
• жеңіл улану;
• белгілі бір өнімге жеке төзімсіздік;
• кофе, алкоголь, дәмдеуіштерді шамадан тыс қолдану.

Егер ауырсыну жоғары температурамен, тоқтаусыз құсумен, нәжісте қанмен немесе ес-түсін жоғалтумен қатар жүрсе – дереу дәрігерге қаралу керек.

Алғашқы көмек көрсету жолдары

Кейде қарапайым тәсілдер арқылы іштің ауырсынуын жеңілдетуге болады. Бірақ кез келген әдісті қолданбас бұрын, ағзаға зиян тигізбейтінін ескеру маңызды.

1. Ыңғайлы қалыпқа келіп, демалуға тырысыңыз. Көп жағдайда қысқа тынығу бұлшықеттің ширығуын басып, ауырсынуды жеңілдетеді.
2. Ішке жылы грелка қою кейде бұлшықетті босаңсытып, жайсыздықты азайтады. Бірақ қабыну процесі немесе жедел жағдайға күдік болса, жылуды пайдалануға болмайды.
3. Таза суды аз-аздан ішіңіз. Бұл ағзадағы токсиндерді шығаруға, құсу немесе диарея кезінде сусызданудың алдын алуға көмектеседі.
4. Асқазанға біраз уақыт «демалыс» беріп, 2-3 сағат ештеңе жемеген дұрыс. Кейін тағамды жеңіл әрі бейтарап өнімдерден – сұлы ботқасы, кепкен нан сияқты тағамдардан бастаңыз.
5. Дәрігермен кеңесіп барып қана дәріханалық спазмолитик қабылдаңыз. Өзін-өзі емдеу қауіпті белгілерді жасыруы мүмкін.

Бұл тәсілдер көбіне тамақтану қатесі, жеңіл асқорыту бұзылысы немесе шамадан тыс тамақтану кезінде көмектеседі.

Қосымша кеңестер

Денсаулықты толық қалпына келтіру үшін біраз уақыт қажет болуы мүмкін. Дереу белсенділікке оралуға асықпаған жөн.

• жағымсыздық толығымен басылмайынша, алкоголь, қою шай және кофеден бас тартыңыз;
• физикалық жүктеме мен күйзелістен аулақ болыңыз;
• ауырсынудың сипаты мен жаңа белгілердің пайда болуын бақылаңыз;
• ұйқы мен тынығуға жеткілікті уақыт бөліңіз;
• мәзірді біртіндеп кеңейтіп, таныс өнімдерді бір-бірден қосыңыз;
• егер ауырсыну жиі қайталанса, тамақ күнделігін жүргізіңіз, бұл себепті анықтауға көмектеседі;
• созылмалы дерттер болса, үнемі дәрігермен кеңесіп отырыңыз;
• маман ұсынбаса, ауырсынуды басатын дәрілерді қабылдамаңыз;
• тұтынатын тағамның сапасы мен балғындығына ерекше назар аударыңыз.

Осы қарапайым кеңестерді сақтау сауығу үдерісін жылдамдатып, асқыну қаупін төмендетеді.

Қай кезде дәрігерге қаралу керек

Кейбір жағдайларда іштің ауырсынуы жедел медициналық көмек талап етеді. Белгілі бір белгілер пайда болса, дәрігерге қаралуға кешікпеу керек.

1. Үйдегі шаралардан кейін де басылмайтын, қатты немесе үдей түсетін ауырсыну. Бұл – аппендицит немесе басқа жедел дерттің белгісі болуы мүмкін.
2. Ауырсыну қан аралас құсумен, есінен танумен немесе күрт әлсіреумен қатар жүрсе. Мұндай белгілер дереу дәрігерге қарауды талап етеді.
3. Денеде бөртпе, ентігу, қатты терлеу, жүрек қағысының жиілеуі байқалса. Кейде іштің ауыруы зат алмасудың ауыр бұзылуымен байланысты болады.
4. Нәжіс немесе зәрде қан, қызба, сарғаю сияқты белгілер пайда болса. Бұл жағдайда өзін-өзі емдеуге болмайды.
5. Жедел ауырсыну аясында бұрыннан бар созылмалы дерт асқынған жағдайда. Өзін-өзі емдеу сырқатты асқындырып, ауыр салдарға әкелуі мүмкін.

Уақтылы дәрігерге жүгіну ауыр асқынудың алдын алады және денсаулықты сақтауға көмектеседі.

Іштің ауырсынуы – себептері сан алуан әрі қауіп деңгейі әртүрлі болуы мүмкін кең тараған симптом. Аса қауіпті және жеңіл өтетін жағдайларды ажырата білу қажет. Ағза белгілеріне дұрыс жауап беру және қарапайым сақтық шараларын сақтау арқылы ыңғайсыздықты жылдам жеңілдетуге болады. Егер үйдегі шаралар көмектеспесе немесе қауіпті белгілер байқалса, міндетті түрде дәрігерге жүгінген жөн. Өз денсаулығына мұқият қарап, майда өзгешеліктерге мән беру – саулықты сақтау мен дерттің алдын алудың басты жолы.