Әлемдегі ең көне өркениеттердің бірі саналатын Қытай әрдайым саяхатшылардың, тарихшылардың, экономистердің және мәдениеттанушылардың назарын өзіне аударып келеді. Бұл мемлекет ежелгі дәстүр мен заманауи технологияны шебер үйлестіре отырып, ерекше даму үлгісін қалыптастырған. Қытайдың терең тарихы, күрделі тіл жүйесі, бай мәдени мұрасы мен таңғажайып табиғаты – оның бірегейлігінің айғағы. Заманауи жетістіктерімен қатар ғасырлар бойы сақталған рухани құндылықтары бұл елді басқа елдерден даралап тұрады. Төмендегі деректер Қытайдың көптеген белгісіз жақтарын ашып, оны тереңірек тануға көмектеседі.
- Қытай – жер бетіндегі ең халқы көп мемлекет. Мұнда 1,4 миллиардтан астам адам тұрады.
- Ел көлемі өте үлкен болса да, бүкіл Қытайда тек бір ғана уақыт белдеуі қолданылады. Елдің батысында да Бейжің уақытына бағынады.
- Ұлы Қытай қорғаны – тарихтағы ең ұзын қорғаныс құрылысы. Оның жалпы ұзындығы 21 000 шақырымнан асады.
- Көпшілік ойлағандай, Қытай қорғаны Айдан көзге көрінбейді. Бұл – ғылыми тұрғыдан жоққа шығарылған миф.
- Қытай – қағаз, компас, оқ-дәрі мен кітап басу ісінің отаны. Бұл өнертабыстар бүкіл адамзат өркениетіне зор ықпал етті.
- Қытай тілі – ең көп адам сөйлейтін тіл. Мандарин диалектісін 900 миллионнан астам адам қолданады.
- Елде ресми түрде танылған 50-ден астам этнос өмір сүреді. Олардың әрқайсысының өз салт-дәстүрі, ұлттық киімі мен мерекелері бар.
- Қытай Жаңа жылы ай күнтізбесі бойынша атап өтіледі. Бұл – елдегі ең үлкен әрі ұзақ мереке.
- Жаңа жыл кезінде әлемдегі ең ауқымды халық қозғалысы жүреді. Миллиондаған адам туған жеріне оралады.
- Қытайда шай дәстүрі 4 000 жылдан астам тарихқа ие. Жасыл, қара, улун және ақ шай осы елде пайда болған.
- Қытай – суперкомпьютер саны жағынан әлем көшбасшысы. Технологиялық даму барлық салаға таралған.
- Бейжің метросы – әлемдегі ең көп жолаушы тасымалдайтын желілердің бірі. Күн сайын миллиондаған адам осы көлікті пайдаланады.
- Қытайда 8 саны сәттілік әкеледі деп есептеледі. Ол телефон нөмірлерінде, көлік номерлерінде және мекенжайларда жиі қолданылады.
- Ал 4 саны бақытсыздықтың символы саналады. Оның дыбысталуы «өлім» сөзіне ұқсас келеді.
- Қытай асханасы өңірлік ерекшеліктерге қарай қатты өзгереді. Сычуань – ащы тағамдарымен, Гуандун – буға пісірілген және теңіз өнімдерімен танымал.
- Қытай әлемдік күріш өндірісінің үштен бірін қамтамасыз етеді. Бұл елдің негізгі азығы болып табылады.
- Панда – Қытайдың ұлттық жануары. Ол елдің бейбітшілік пен табиғатты қорғау символына айналған.
- Қытай жер көлемі бойынша әлемде үшінші орында. Ол тек Ресей мен Канададан кейін орналасады.
- Ел аумағының 70%-ын таулар алып жатыр. Бұл табиғи ландшафтарды әртүрлі әрі әсем етеді.
- Чунцин – Қытайдағы халқы ең көп қала. Онда 30 миллионнан астам адам тұрады.
- Қытайда жоғары жылдамдықты теміржол желісі өте кең таралған. Ондаған қалалар бір-бірімен рекордтық жылдамдықпен байланысқан.
- Кунг-фу будда монастырларында пайда болған. Қазір ол ұлттық спорт пен мәдениеттің көрінісі ретінде танымал.
- Ежелгі қытай медицинасында «ци» энергия балансы басты ұғым саналады. Бұл тәжірибеге инемен емдеу, массаж және шөптік дәрілер кіреді.
- Қытай мәдениетінде үйлесімділікке үлкен мән беріледі. Бұл ұстаным сәулетте, өнерде және адам қарым-қатынасында көрініс табады.
- Қытай юаны – әлемдегі ықпалды валюталардың бірі. Ол халықаралық саудада белсенді қолданылады.
- Қазіргі таңда елде бірнеше бала сүюге рұқсат берілген. Бұған дейінгі туу шектеуі жеңілдетілді.
- Әлемдегі ең биік көпір – Дугухэ, Қытай аумағында орналасқан. Оның биіктігі 560 метрден асады.
- Конфуций мен Лао-цзы – Қытай топырағында дүниеге келген ұлы ойшылдар. Олардың ілімі бүгінде де қытайлық дүниетанымға әсер етуде.
- Қытай иероглифтері – ең көне жазу жүйелерінің бірі. Кейбір белгілер мыңдаған жылдан бері өзгеріссіз қолданылып келеді.
- Ел ішіндегі туризм өте дамыған. Жергілікті көрікті орындар жыл сайын миллиондаған адамды тартады.
- Қытайлықтар ата-бабаға құрметпен қарауды ерекше бағалайды. Бұл дәстүр заманауи мегаполистерде де сақталып келеді.
Бұл деректер Қытайдың қаншалықты күрделі, бай әрі көпқырлы ел екенін көрсетеді. Ежелгі мұраны сақтай отырып, ол жаһандық технологиялық көшбасшыға айналды. Қытайды түсіну – Шығыс мәдениеті мен қазіргі әлемнің даму динамикасын терең тану деген сөз. Бұл елге қызығушылық танытқан әрбір адам жаңа мағлұматтар мен ерекше әсер алатыны анық.
