Шаң кенелеріне қарсы тиімді күрес әдістері

Күнделікті өмірде көзге көрінбейтін қауіптер де бар. Солардың бірі – үй шаңында мекендейтін микроскопиялық тіршілік иелері, яғни шаң кенелері. Олар адамға көрінбейді, бірақ аллергия, демікпе, мұрын бітелуі және тыныс алу жолдарының тітіркенуіне себеп болады. Бұл паразиттер көбіне төсек-орын, матрас, жастық, перде, кілем және жұмсақ жиһаздарда өмір сүреді. Адам терісінен түскен өлі жасушалармен қоректеніп, ылғалды әрі жылы ортада жылдам көбейеді. Сондықтан олармен күресу үшін жүйелі, жан-жақты тәсіл қажет. Осы мақалада үй ішіндегі шаң кенелерінен арылудың және олардың таралуын болдырмаудың тиімді әдістері жайлы айтамыз.

Шаң кенелерінің белгілері мен қауіптері

Бұл жәндіктер тым ұсақ болғандықтан, оларды тікелей көру мүмкін емес. Алайда белгілі бір белгілер олардың бар екенін жанама түрде аңғартады.

• себепсіз түшкіру, мұрын ағу немесе құрғақ жөтелдің пайда болуы;
• таңертеңгі уақытта аллергия белгілерінің күшеюі;
• көздің қышуы немесе қабынуы;
• ұйқы кезінде тыныстың тарылуы немесе мұрынның бітелуі;
• жиі шаршау, бас ауруы;
• демікпесі бар адамдарда ұстамалардың жиілеуі;
• шаң жиналатын бұрыштар мен жетуі қиын жерлердегі лас іздер;
• ескі мата немесе жиһаздан шығатын жағымсыз иіс.

Осындай белгілер жиі байқалса, үйде шаң кенелері бар болуы мүмкін және дереу алдын алу шараларын бастаған жөн.

Терең және тұрақты тазалау

Шаңды тек беттің бетінен сүртіп қана қоймай, оны түп-тамырымен жою керек. Әсіресе матадан жасалған беттер мен жұмсақ жабындарға ерекше мән беру қажет.

1. HEPA сүзгісі бар шаңсорғыш қолданыңыз. Мұндай құрылғы өте ұсақ бөлшектерді де ұстап, кенелердің ауаға қайта таралуына жол бермейді. Бұл – кілем мен жұмсақ жиһаз тазалауда өте тиімді.
2. Еденді антибактериалды сұйықтықпен жуып отырыңыз. Ылғалды тазалау аллергендерді жоюға көмектеседі, ал арнайы қоспалар микроағзаларды жояды. Бұрыштар мен плинтус маңайын назардан тыс қалдырмаңыз.
3. Қылшақ немесе сыпырғыш қолданбаңыз. Олар шаңды жинамай, керісінше ауаға көтереді. Оның орнына дымқыл шүберек немесе микрофибра мата таңдаңыз.
4. Жеткізу қиын аймақтарды тазартыңыз. Төсек асты, шкафтың арты, желдеткіш торлары сияқты жерлерде шаң көп жиналады. Мұндай тазалық аллергендер санын айтарлықтай азайтады.
5. Перде мен төсек жапқыштарды әр 1–2 айда жуыңыз. Бұл – тері бөлшектері мен шаңнан арылудың ең оңай жолы. Жуудың температурасы кемінде 60 градустан жоғары болғаны жөн.

Осы шараларды жүйелі қолдану арқылы шаң кенелерін айтарлықтай азайтып, үйдегі ауаны жақсартуға болады.

Температуралық әдістермен жою

Кенелер жоғары және төмен температураға сезімтал. Сондықтан оларды ыстықпен немесе суықпен өңдеу – қолжетімді әрі тиімді әдіс.

• төсек-орынды 60 градустан жоғары температурада жиі жуыңыз;
• жастық пен жамылғыны үтіктеп, булап өңдеңіз;
• матрас пен кілемді қыс мезгілінде аязға шығарыңыз;
• жазда төсек жабдықтарын күн көзіне жайыңыз;
• жұмсақ жиһазды және тігіс арасын бу генераторымен өңдеңіз;
• үйді күн сайын желдетіңіз, әсіресе ұйықтайтын бөлмені;
• ауа ылғалдылығын 50%-дан төмен деңгейде ұстауға тырысыңыз.

Температураны дұрыс пайдалану арқылы кенелерге қолайсыз орта қалыптастырып, олардың өмір сүру мүмкіндігін төмендетуге болады.

Интерьер мен алдын алу шаралары

Тұрғын үйді дұрыс жабдықтау – кенелердің көбеюін болдырмаудың маңызды бөлігінің бірі. Оларды азайту үшін үй ішіндегі жағдайды реттеуге көңіл бөлу қажет.

1. Қалың перде мен ұзын түкті кілемдерден бас тартыңыз. Жеңіл және оңай жуылатын материалдар шаңды аз жинайды. Интерьерді жеңіл әрі қарапайым ұстау тазалықты жеңілдетеді.
2. Матрас пен жастыққа антиаллергенді қаптар салыңыз. Олар адамның денесі мен кенелер арасында тосқауыл болады. Қапты ай сайын жуып тұрған жөн.
3. Артық жұмсақ ойыншықтар мен сәндік жастықтар санын азайтыңыз. Олар шаң мен аллергендердің негізгі жиналатын орнына айналады. Қажетсіз заттарды алып тастаңыз немесе жиі жууға болатындарын таңдаңыз.
4. Бөлме ішіндегі ылғалдылықты тұрақты деңгейде ұстаңыз. Құрғақ ауа – кенелерге қолайсыз орта. Бұл үшін гигрометр мен ауа құрғатқыш пайдалы болады.
5. Ескі жиһазды уақтылы ауыстырыңыз. Көп қолданылған, иісі шыққан жиһаздардың ішкі беттері шаң мен аллергендердің негізгі көзі болуы мүмкін. Жаңа, беті тегіс, күтімі жеңіл модельдерге ауысқан дұрыс.

Алдын алу шараларын күнделікті өмір салтына енгізу арқылы шаң кенелерінен ұзақ уақыт қорғануға болады.

Шаң кенелері – адам көзіне көрінбейтін, бірақ денсаулыққа елеулі қауіп төндіретін тіршілік иелері. Аллергия мен демікпе секілді ауруларды қоздыратын бұл паразиттермен күресу үшін үй ішіндегі жағдайды жүйелі түрде қадағалап отырған жөн. Тұрақты тазалық, ауа айналымын реттеу және қарапайым профилактикалық шаралар олардың санын едәуір азайтады. Неғұрлым аз шаң мен ылғал болса, кенелердің өмір сүруіне соғұрлым аз мүмкіндік қалады. Үй тазалығына мұқият қарау – жайлылықтың ғана емес, денсаулықтың да кепілі.