Мазмұны
Жас ұлғайған сайын ағзада табиғи өзгерістер жүреді, ол барлық жүйелерге, соның ішінде тірек-қимыл аппаратына да әсер етеді. Буындардың серпімділігі төмендеп, синовиальды сұйықтық мөлшері азаяды, ал шеміршек тіндері жүктемеге төзімсіз бола бастайды. Мұндай өзгерістер қимылдың шектелуіне, ауырсынуға және өмір сапасының төмендеуіне әкелуі мүмкін. 40 жастан асқан соң буын саулығын сақтау олардың ұзақ жылдар бойы қалыпты қызмет етуіне ықпал етеді. Ол үшін өмір салтын дұрыс қалыптастыру, теңгерімді тамақтану және жеткілікті дене белсенділігі қажет. Енді буын саулығын сақтауға көмектесетін негізгі тәсілдерді қарастырайық.
40 жастан кейін буын жағдайының нашарлау себептері
Буындарға кері әсер ететін факторларды білу алдын алу шараларын уақытылы қолдануға мүмкіндік береді.
- шеміршек тіндеріндегі жасқа байланысты өзгерістер;
- коллаген мен эластин деңгейінің төмендеуі;
- микрожарақаттар мен бұрынғы жарақаттардың салдары;
- артық салмақтың қосымша жүктеме түсіруі;
- жеткіліксіз дене белсенділігі.
Бұл факторлар буындардың тозуын жеделдетуі мүмкін, бірақ дұрыс амалдар олардың зиянын азайта алады.
Буын саулығын сақтаудың негізгі тәсілдері
40 жастан асқаннан кейін буын ауруларының алдын алу және олардың қозғалғыштығын сақтау үшін тексерілген ұсыныстарды орындау маңызды.
- Тұрақты дене белсенділігі. Орташа қарқындағы жаттығулар бұлшықет пен сіңірлерді нығайтып, буын тұрақтылығын арттырады. Жүзу, йога, пилатес, жаяу серуендеу сияқты артық жүктемесіз спорт түрлері тиімді саналады. Үнемі қозғалыс буын тіндерінің қан айналымын және қоректенуін жақсартады.
- Салмақты бақылау. Артық салмақ тізе және жамбас буындарына түсетін қысымды күшейтіп, олардың тозуын тездетеді. Дене салмағын қалыпты деңгейде ұстау артроз және басқа да аурулардың қаупін азайтады. Бұл үшін дұрыс тамақтануды тұрақты белсенділікпен үйлестіру керек.
- Дұрыс тамақтану. Рационда кальцийге, D дәруменіне, омега-3 май қышқылдарына және ақуызға бай тағамдар болуы тиіс. Олар сүйектерді нығайтып, қабынуды азайтып, тіндердің қалпына келуін қолдайды. Пайдалы өнімдер қатарына балық, сүт өнімдері, жаңғақтар, бұршақ тұқымдастар және көкөністер жатады.
- Артық жүктемеден аулақ болу. Ауыр зат көтеру немесе күрт қозғалыс жасау шеміршек пен сіңірге зиян келтіруі мүмкін. Физикалық күшті қажет ететін жұмыстарда қауіпсіздік ережелерін сақтау және арнайы тіреу құралдарын пайдалану қажет.
- Иілгіштікті сақтау. Созылу жаттығулары мен буын қозғалғыштығын арттыратын қимылдар олардың сіресуінің алдын алады. Бұл әсіресе көп уақытын отырып өткізетін адамдар үшін маңызды. Таңертең және кешке бірнеше минуттық жаттығулар жасау буын жағдайын айтарлықтай жақсартады.
Бұл ұсыныстар буындарға түсетін қысымды азайтып, олардың қызметін ұзақ уақыт бойы сақтауға көмектеседі.
Қосымша алдын алу шаралары
Негізгі ережелерден бөлек, буын саулығын нығайтатын қосымша әдістер де бар.
- буын ауруларын ерте анықтау үшін тұрақты медициналық тексеруден өту;
- амортизациясы бар ыңғайлы аяқ киім кию;
- қажет болған жағдайда ортопедиялық табандық пайдалану;
- қан айналымын нашарлататын темекі шегуден бас тарту;
- синовиальды сұйықтық деңгейін қалыпты ұстау үшін жеткілікті мөлшерде таза су ішу.
Бұл шараларды негізгі ұсыныстармен бірге қолдану олардың тиімділігін арттырады.
40 жастан кейін буын саулығын сақтау өмір салты мен күнделікті әдеттерге мұқият қарауды талап етеді. Дұрыс тамақтану, орташа қарқынды дене белсенділігі, салмақты бақылау және алдын алу шараларын қамтитын кешенді тәсіл буын қозғалғыштығын сақтап, аурулардың алдын алуға көмектеседі. Күнделікті әдеттерге енгізілген шағын өзгерістер де тірек-қимыл аппаратының жағдайын жақсартады. Бүгінгі қамқорлық – ертеңгі белсенді әрі сапалы өмірдің кепілі. Неғұрлым ерте бастасаңыз, буындар соғұрлым ұзақ жылдар бойы ауырсынусыз қызмет етеді.
