Уланудан тез қалай айығуға болады

Улану күтпеген жағдайда орын алуы мүмкін және ол тағамнан, сапасыз судан немесе зиянды заттармен байланысқаннан кейін пайда болады. Бұл жағдай адам ағзасына айтарлықтай ауырлық түсіріп, жүрек айну, әлсіздік, бас айналу, құсу және іш өту сияқты белгілермен көрінеді. Жеңіл түрінде улануды үй жағдайында емдеуге болады, алайда ауыр түрінде міндетті түрде дәрігер көмегіне жүгіну қажет. Жедел әрі дұрыс әрекет ету арқылы асқынулардың алдын алуға болады. Мұндай жағдайда ағзаның жағдайын тез тұрақтандыру үшін нақты қандай шаралар қабылдау керек екенін білу маңызды.

Уланудың негізгі себептері мен белгілері

Көп жағдайда улану тазалық ережелерінің сақталмауынан немесе дұрыс сақталмаған өнімдерді тұтынудан туындайды.

• уланудың жиі себебі – мерзімі өткен немесе сапасыз тағамдарды жеу;
• жуылмаған көкөністер мен жемістер, сондай-ақ ластанған су қауіпті болуы мүмкін;
• кей жағдайда улы химикаттар мен дәрі-дәрмектер де ауыр интоксикацияға әкеледі;
• улы заттар тыныс алу жолдары арқылы не тері мен көзге түсу арқылы ағзаға енуі мүмкін;
• улану белгілері әдетте бірнеше сағат ішінде байқалып, іштің ауыруы, қалтырау, қызу көтерілу және жалпы әлсіздікпен көрінеді.

Себепті нақты анықтау арқылы дұрыс әрі тиімді ем жолын таңдауға мүмкіндік туады.

Алғашқы белгілер пайда болғанда не істеу керек

Дұрыс және уақытында жасалған әрекет уланудың салдарын едәуір жеңілдетіп, тезірек сауығуға көмектеседі. Әрекеттер тізбегі нақты және дәйекті болуы қажет.

1. Күдік тудырған өнімді қолдануды бірден тоқтатыңыз. Белгілер тамақтан кейін байқалса, оны жеуді дереу доғару керек, тіпті симптомдар әлсіз болса да жалғастыруға болмайды, себебі улы заттардың мөлшері артып, жағдайды ушықтырады.
2. Асқазанды тазалаңыз. Жеңіл улану кезінде көп мөлшерде жылы су ішіп, құстыру арқылы асқазанды тазалауға болады, қажет болса аздап марганец ерітіндісін қолдануға болады, содан кейін тілдің түбіне басып, ішкен суды кері шығару қажет.
3. Сорбент қабылдаңыз. Белсендірілген көмір, смекта немесе полисорб улы заттарды байланыстырып, ағзадан шығаруға көмектеседі, дәрінің мөлшері дене салмағына қарай есептеледі және жағдай ауыр болса, бірнеше сағаттан кейін қайталап қабылдауға болады.
4. Көп мөлшерде сұйықтық ішіңіз. Құсу мен іш өту салдарынан ағза сұйықтықты тез жоғалтады, сондықтан жиі және аз-аздан су ішу керек, бұл үшін қарапайым су, арнайы тұзды ерітінді немесе қантсыз әлсіз шай жарайды.
5. Ағзаны тынықтырыңыз. Бірінші күні мүлде тамақ ішпеген жөн, кейін жеңіл сіңетін тағамдарды, мысалы, күріш ботқасы, кепкен нан және сұйық сұлы қолдануға болады, себебі асқазан мен ішек жүйесіне күш түсірмеу маңызды.

Осы қадамдар уланған кезде ас қорыту жүйесіне түсетін жүктемені азайтып, ағзаның тез қалпына келуіне жағдай жасайды.

Қандай әрекеттерден аулақ болу керек

Кей жағдайларда адам өзін емдеймін деп әрекет жасап, жағдайын нашарлатып жібереді. Сондықтан төмендегі қателіктерді болдырмау өте маңызды.

• дәрігердің кеңесінсіз ауырсынуды басатын дәрі ішпеңіз, себебі олар белгілерді жасырып, дұрыс диагноз қоюға кедергі келтіреді;
• алғашқы бірнеше сағатта тіпті жеңіл аштық сезілсе де, тамақ ішпеген дұрыс, бұл ағзаның тазалануын баяулатады;
• құсуды тоқтататын дәріні өз бетінше қабылдамаңыз, себебі құсу — удан арылуға көмектесетін табиғи қорғаныс механизмі;
• халық емін қолданарда оның қауіпсіздігіне сенімді болмасаңыз, тәуекелге бармаңыз;
• егер жағдай нашарласа, белгілерді елемей, дәрігерге жүгінуді кейінге қалдырмаңыз.

Осы ережелерді есте сақтай отырып, ағзаға зиян келтірмей, дұрыс ем қолдануға болады.

Қашан дәрігерге жүгіну қажет

Кей жағдайларда үй жағдайындағы көмек жеткіліксіз болып, маман араласуын қажет етеді. Төмендегі белгілердің кез келгені байқалса, медициналық көмекке жүгіну қажет.

1. Белгілер 24 сағат ішінде басылмаса. Егер жүрек айнып, құсу мен іш өту бір тәуліктен артық жалғасса, бұл ағзаның уды өз бетінше шығара алмай жатқанын білдіреді, мұндай жағдайда дәрігер араласуы өте маңызды.
2. Қызу көтерілуі. Температураның жоғары болуы ағзада қабыну процесінің жүргенін көрсетеді, егер қызу 38,5 градустан жоғары болса және түсірілмесе, бұл өте қауіпті белгі.
3. Талма немесе есінен тану. Бұл уланудың жүйке жүйесіне әсер еткенін білдіреді, мұндай жағдайда шұғыл жедел жәрдем шақыру қажет.
4. Улану балада немесе егде жастағы адамда орын алса. Бұл жас топтары улануға өте сезімтал, олардың ағзасы тез сусызданып, әлсірейді, сондықтан дер кезінде дәрігер көмегіне жүгіну өте маңызды.
5. Сусыздану белгілері байқалса. Ауыздың құрғауы, шөлдеу, зәр шығару жиілігінің азаюы және бас айналу – бұл ағзаның сұйықтықты көп жоғалтқанының белгісі, ал мұндай жағдайда үйдегі қарапайым шаралар жеткіліксіз.

Егер осы белгілердің біреуі болса да байқалса, дереу маман көмегіне жүгінген дұрыс.

Улану жағдайында тез әрі дұрыс әрекет ету – денсаулықты сақтау үшін маңызды қадам. Алғашқы көмек ретінде күдікті өнімді тоқтатып, асқазанды тазалау, сорбент қабылдау және сұйықтықты мол ішу қажет. Сондай-ақ, қажетсіз және зиянды әрекеттерден аулақ болу маңызды, себебі олар жағдайды қиындатып жіберуі мүмкін. Денсаулық нашарлап, ауыр белгілер байқалса, міндетті түрде дәрігерге қаралған жөн. Уақытылы қабылданған дұрыс шаралар арқылы асқынулардың алдын алып, ағзаны қалпына келтіруге мүмкіндік туады. Осындай жағдайларға дайын болу – денсаулықты сақтаудың және өзіңізді қорғаудың сенімді жолы.