Мазмұны
Іш қату – қазіргі заман адамының жиі кездесетін әрі ыңғайсыздық тудыратын мәселелерінің бірі. Отырықшы өмір салты, дұрыс тамақтанбау, қозғалыстың аздығы мен тұрақты күйзеліс ас қорыту жүйесінің жұмысына кері әсер етеді. Көпшілік бұл жайсыздықтан дәріханалық дәрілерге жүгінбей-ақ құтылғысы келеді және ішекті табиғи жолмен жұмыс істетуге тырысады. Шын мәнінде, іш қатуды жеңілдету үшін ең алдымен себепті анықтап, күнделікті әдеттерді өзгерту маңызды. Ағзаға қамқорлық жасау және қарапайым ережелерді сақтау көп жағдайда қажетті нәтижеге қол жеткізеді.
Тамақтануды түзету
Дұрыс құрастырылған ас мәзірі – іш қатудың алдын алудың және оны жеңілдетудің негізгі жолы. Күнделікті рацион ас қорыту жүйесінің жұмысына тікелей әсер етеді.
- ас мәзіріне талшыққа бай көкөністер, жемістер, көкшөп пен дәнді-дақыл өнімдерін қосу;
- күн сайын жеткілікті мөлшерде су ішу;
- тазартылған көмірсуларды, тәтті тағам мен ұн өнімдерін шектеу;
- тамақты аз-аздан, жиі жеу, тамақтану арасын тым ұзартпау;
- майлы, қуырылған, ауыр тағамдарды шектеген жөн;
- ашытылған сүт өнімдерін – айран, йогурт, сүзбе пайдалану;
- кептірілген жемістерді – қараөрік, өрік, інжірді суға жібітіп, ас мәзіріне қосу;
- кебекті ботқаға, сорпаға немесе айранға араластырып тұтыну;
- асқазан-ішек жүйесінің жұмысын жақсарту үшін сұйық тағамдарды ұмытпау.
Осындай қарапайым қадамдар көбіне іш қату мәселесін айтарлықтай жеңілдетеді.
Қозғалыс белсенділігін арттыру
Қозғалыс ішектің дұрыс жұмыс істеуіне үлкен әсер етеді. Аз да болса физикалық белсенділік зат алмасуды жылдамдатып, іш бұлшықеттеріне қажетті күш түсіреді.
- Күн сайын жаяу жүру немесе жүзу. Тұрақты серуен, бассейнге бару ішек перистальтикасын жақсартып, іш қатудың алдын алады.
- Таңертеңгі жаттығу жасаңыз, әсіресе іш бұлшықеттеріне арналған жаттығулар. Ішті айналдыру, аяқ көтеру, тыныс алу жаттығулары ішек жұмысына оң әсер етеді.
- Қолмен ішті сағат тілімен айналдыра уқалау. Жеңіл массаж ішек моторикасын белсендіріп, іштің жүріп кетуіне көмектеседі.
- Көп отырсаңыз, әрбір 1-2 сағат сайын орныңыздан тұрып, жаттығу жасаңыз. Бұл – іштің жұмысын жақсартып, тоқыраудың алдын алады.
- Тыныс алу жаттығуларын немесе йоганы да пайдаланыңыз. Бұл әдістер стрессті азайтып, ас қорытуға оң әсер етеді.
Тұрақты қозғалыс тек ішекке ғана емес, бүкіл ағзаға пайдалы.
Дұрыс әдет қалыптастыру
Күн тәртібіне мән беру және ішекке қолайлы жағдай жасау – іш қатуды табиғи жолмен шешудің тағы бір тиімді тәсілі.
- дәретханаға баруды күннің белгілі бір уақытына дағдыландыру;
- дәретке бару қажеттілігін сезгенде оны кейінге қалдырмау;
- ұйқыдан кейін бір стақан жылы су ішу, бұл ішек жұмысын тездетеді;
- артық шаршау мен ұйқысыздықтан аулақ болу, себебі ол ішекке де әсер етеді;
- тынығуға, демалуға уақыт бөліп, күйзеліс деңгейін төмендету.
Осы әдеттерді сақтау ағзаның табиғи ырғақпен жұмыс істеуіне көмектеседі.
Қашан дәрігер кеңесі қажет
Кейде барлық амалдар нәтиже бермесе немесе қосымша белгілер байқалса, маман кеңесі қажет болады.
- іш қату қатты ауырсынумен, қан араласуымен немесе жағдайдың күрт нашарлауымен қатар жүрсе;
- барлық шараларға қарамастан, үш күннен аса үлкен дәрет шықпаса;
- жүрек айну, құсу, тәбет жоғалту байқалса;
- себепсіз салмақ төмендеп кетсе;
- асқазан-ішек немесе алмасу жүйесінің созылмалы аурулары болса.
Дәрігердің көмегі мәселенің себебін анықтап, дұрыс ем тағайындауға мүмкіндік береді.
Іш қатудан дәрісіз арылу үшін ең алдымен өмір салтын және тамақтану әдетін өзгерту керек. Өсімдік тектес өнімдерді көбейтіп, физикалық белсенділікті арттырып, салауатты әдеттерді ұстану – ішек жұмысын табиғи жолмен қалпына келтіруге мүмкіндік береді. Ағзаның белгілеріне мұқият қарап, қауіпті симптомдарды елемеуге болмайды. Кей жағдайда тек дәрігер ғана себебін анықтап, тиімді ем ұсына алады. Дұрыс алдын алу ішек саулығын сақтап, жалпы хал-ахуалды жақсартуға сеп болады.
