Мазмұны
Кез келген қарым-қатынаста түсініспеушілік пен келіспеушіліктер туындауы қалыпты жағдай. Ең тату әрі үйлесімді жұптардың өзі кейде дау-дамай мен эмоциялық шиеленіс кезеңдерінен өтеді. Күнделікті тұрмыс, түрлі көзқарастар, сезімдер мен шаршау — жанжалға әкелетін себептердің бір бөлігі ғана. Алайда кикілжіңнің болуы қарым-қатынастың әлсіздігін білдірмейді. Керісінше, қиын сәттерді сауатты әрі сыпайы түрде шешу арқылы жұптың өзара сенімі мен байланысы нығая түседі. Бұл мақалада қарым-қатынастағы дау-жанжалдарды сындырмай, қайта бекемдейтін тиімді тәсілдер қарастырылады.
Неліктен келісуді үйрену маңызды
Көптеген адамдар ұрыстарды уақытша нәрсе деп қабылдап, оларды елеусіз қалдырады. Бірақ шешілмеген түйткілдер жинақталып, арадағы сенімділікті бұзуы мүмкін.
- жиналған реніштер эмоционалдық жақындықты әлсіретеді;
- ашық айтылмаған мәселелер түсініспеушілік тудырады;
- үнсіздік пен қашқақтау шынайылықты жояды;
- ұзаққа созылған шиеленіс қарым-қатынастың сапасын төмендетеді;
- еркін пікірлесу екі тараптың да үмітін айқындайды;
- бір-бірін тыңдау мен түсіну сыйластықты күшейтеді;
- ортақ шешімдерге келу ынтымақтастықты дамытады;
- сезімдер жайлы жүйелі әңгіме қауіпсіз әрі сенімді атмосфера қалыптастырады.
Қиындықтарды бірге еңсеруді үйренген жұптың арақатынасы терең әрі берік бола түседі.
Құнды пікір алмасудың негіздері
Тиімді сөйлесу – сенім мен ашықтыққа негізделеді. Ол үшін кейбір пайдалы әдеттерді қалыптастырып, жағымсыз әрекеттерден бас тарту керек.
- Әңгімені сабырлы күйде бастаңыз. Қатты эмоция жағдайды бұрмалап көрсетуі мүмкін. Қарсы тарап та әңгімені ашық қабылдауы үшін уақытты дұрыс таңдаған жөн.
- Қарсыласыңыздың кінәсін емес, өз сезіміңізді айтыңыз. «Маған ауыр тиді» деген сөз «Сен әрқашан солай істейсің» дегеннен әлдеқайда жұмсақ естіледі. Бұл жанжалдың ұлғаймауына жол бермейді.
- Сөзін бөлмей тыңдаңыз. Әр адамның өз ойын толық жеткізуге құқығы бар. Бұл – сыйластықтың белгісі әрі түсіністікке бастар жол.
- Мәселенің түпкі мәнін іздеңіз. Кім дұрыс, кім қате дегенді дәлелдеудің қажеті жоқ. Ең бастысы – екеуіңізге де қолайлы шешімді табу.
- Түсінбеген жеріңізді нақтылап сұраңыз. Бұл – әңгіменің мағынасыз тұйыққа тірелмеуіне сеп. Бұрыс түсініктен туған қателіктің алдын алады.
Осындай қарапайым ережелер диалогты қауіпсіз әрі құрметке толы етеді.
Жанжал кезінде неге жол беруге болмайды
Кейде жақсы ниетпен басталған әңгіме жағымсыз әрекеттер кесірінен кері нәтиже береді. Кейбір сөздер мен қимылдар шиеленісті ушықтырып жібереді.
- жеке басына тиісу әңгімені терең мазмұннан алшақтатады;
- әжуа мен мысқыл агрессия туғызады;
- «сен әрқашан» немесе «сен ешқашан» сияқты жалпылау қарсыластың күш-жігерін жоққа шығарады;
- серігіңіздің эмоцияларын елемеу — немқұрайдылықтың көрінісі;
- әңгімені аяқсыз тастап кету — екеуара байланысты үзу;
- дауыс көтеру қарсы жауапты одан бетер ушықтырады;
- ескі реніштерді еске салу жаңа проблеманы шешуге кедергі келтіреді;
- өз қателігіңізді мойындаудан бас тарту — мәселені шешуге бөгет.
Осы әрекеттерден аулақ болу қарым-қатынастың сенімділігін сақтауға көмектеседі.
Ұрыстан кейінгі жақындықты қалпына келтіру
Кейде дау шешілсе де, артында эмоциялық із қалады. Қайта жақындасу үшін сөзбен ғана емес, әрекетпен де қолдау білдіру маңызды.
- Бір-біріңіздің сезімін мойындаңыз. Келіспесеңіз де, қарсыласыңыздың эмоциясына түсіністікпен қарау – үлкен қадам. Бұл жақындасуға ықпал етеді.
- Ашық сөйлескені үшін алғыс айтыңыз. Бұл — серігіңіздің сізге деген сенімін бағалайтыныңызды білдіреді. Адам өзін естілген әрі маңызды сезінеді.
- Алдағы уақытта мұндай жағдайды болдырмау үшін бірге шешім ойластырыңыз. Бұл – екеуіңіздің де ниеттес екендеріңізді көрсетеді.
- Асығыс шешімдерден сақтаныңыз. Өз сезіміңізге де, серігіңіздің реакциясына да уақыт беріңіз.
- Қарапайым әрі жылы қимылдар жасаңыз. Бірге серуендеу, дәмді ас ішіп, көңілді сәттермен бөлісу – екеуара байланысты нығайта түседі.
Бұл қадамдар қарым-қатынасты қалпына келтіріп қана қоймай, оны одан әрі тереңдете түседі.
Жұп арасындағы дау-дамайды сабырлы әрі парасатты түрде шешу – шынайы сүйіспеншіліктің белгісі. Ашық әңгіме, сезімге құрмет және өзара түсіністік сенімді қарым-қатынастың негізін құрайды. Ұрыс – үзіліс емес, екеуара байланысты қайта нығайтуға мүмкіндік. Маңыздысы – үнсіз қалмай, қиындықты бірлесе жеңуге ниеттену. Жақсылыққа бағытталған диалог арқылы кез келген кедергіні жеңуге болады.
