Мазмұны
Адамзат тарих бойы өмірдің мәні, әлемнің құрылымы және жеке тұлғаның орнын түсінуге тырысып келеді. Ежелгі дәуірден бері адамдар не дұрыс, не қате, ғалам қалай жұмыс істейді және тіршіліктің мақсаты неде деген сауалдарға жауап іздеген. Осындай толғаныстардың негізінде философия атты ерекше білім саласы қалыптасты. Ол мәдениетпен, ғылыммен және өнермен бірге дамып, тұтас ұрпақтардың рухани бағдарын айқындады. Бүгінгі күні де философия өзінің маңызын жоғалтқан жоқ, керісінше техникалық прогресс пен ақпарат көптігі жағдайында жаңа мәнге ие болып отыр. Оның мәнін түсіну үшін философияның табиғатына және қазіргі қоғамдағы рөліне назар аудару керек.
Философияның мәні
Философия тек теориялар мен ілімдердің жиынтығы емес, ойлау тәсілі. Ол құбылыстарды талдауға, себеп-салдарын іздеуге және оқиғалардың өзара байланысын көруге үйретеді. Жаратылыстану ғылымдарынан айырмашылығы – философия тек деректермен шектелмей, оларды тереңірек түсінуге тырысады.
- ол дүниетанымды қалыптастырып, адамның әлемдегі орнын түсінуге көмектеседі;
- сыни ойлау қабілетін дамытады, фактіні пікірден ажыратуға мүмкіндік береді;
- өзін-өзі тануға және жеке тәжірибені ой елегінен өткізуге жол ашады;
- өмірлік таңдауды анықтайтын құндылықтарды түсінуге ықпал етеді;
- ғылым немесе дін нақты жауап бере алмайтын сұрақтарды қояды.
Осы ерекшеліктері философияны шынайылықты түсінудің әмбебап құралына айналдырады.
Философияның практикалық маңызы
Қазіргі заманда адам түрлі сын-қатерлерге тап болады. Технологияның жылдам дамуы, әлеуметтік өзгерістер мен ақпарат ағыны күрделі жағдайда бағдар табуды қажет етеді. Мұндайда философия шындықты түсінудің жолдарын ұсынады.
- Ол жеке ұстанымды қалыптастыруға көмектеседі. Қайшылықты пікірлер арасында өз көзқарасын табу үшін талдау жасай білу қажет. Философия саналы таңдау жасауға негіз береді.
- Философия ойды жүйелі жеткізуге және пікірді дәлелдеуге үйретеді. Бұл қабілет кәсіби де, жеке өмірде де аса қажет. Әсіресе диалог құндылыққа айналған қоғамда мұндай дағды үлкен рөл ойнайды.
- Ол адамгершілік сананы дамытады. Қазіргі таңда ғылымда, бизнесте немесе күнделікті өмірде моральдық мәселелер жиі туындайды. Философия құндылықтарды ескере отырып, дұрыс шешім табуға көмектеседі.
- Философиялық ойлау жалпы картинаны көруге мүмкіндік береді. Бұл тар мамандану күшейген заманда аса маңызды, себебі үлкен контексті жоғалтып алу қаупі бар.
Осылайша философия тек абстрактілі ілім емес, практикалық құралға айналады.
Философия және жеке тұлға
Әрбір адам өз өмірінің мәнін түсінгісі келеді. Философия өзін және армандарын тереңірек танып білуге жол ашады. Ол дағдарыстарды еңсеруге және ішкі үйлесім табуға көмектеседі.
- ойлаудың дербестігін дамытады;
- күмән мен қорқынышты жеңуге жәрдемдеседі;
- жеке әрекеттерге жауапкершілікпен қарауға үйретеді;
- дұрыс сұрақ қоя білу қабілетін қалыптастырады;
- дүниетанымды кеңейтіп, түрлі көзқарастарды көрсетеді.
Философия арқылы адам өзін жаңа мүмкіндіктерге ашады.
Философия – абстрактілі ой емес, өзін танудың және қоғамды дамытудың қуатты құралы. Ол құндылықтарды айқындауға, пікір қалыптастыруға және күрделі сұрақтарға жауап іздеуге мүмкіндік береді. Қазіргі әлем ойлауға жоғары талап қояды, ал осы талаптарды орындауға философия жол ашады. Ол оқиғалардың сыртқы көрінісінен терең мәнін көруге және саналы шешім қабылдауға үйретеді. Сондықтан философия мәнді өмір сүргісі келетін және болашаққа сенімді қадам жасағысы келетін әр адамға қажет.
