Мазмұны
Бензин бағасының үнемі өсіп отыруы көлік иелерін отынды аз жұмсаудың жолдарын іздеуге итермелейді. Көлік – күнделікті қозғалыста таптырмас көмекші болғанымен, жанармайға кететін шығын біртіндеп бюджетке елеулі әсер етеді. Тіпті қысқа қашықтықта жиі қатынаудың өзі айтарлықтай отын шығынын тудырады. Мұндай жағдайда үнемдеудің ең тиімді тәсілі – жүргізу стилін, техникалық жағдайды және жалпы дағдыларды оңтайландыру. Бір қарағанда елеусіз көрінетін өзгерістердің өзі уақыт өте келе айтарлықтай үнем береді. Төменде отынды аз жұмсап, көлікті үнемді әрі тиімді жүргізуге көмектесетін нақты кеңестер келтірілген.
Жүргізу мәнері отын шығынына тікелей әсер етеді
Үнемдеудің алғашқы қадамы – рөлдегі әрекеттеріңізді бақылау. Асығыс, жүйесіз жүргізу – отын шығынын арттыратын басты себептердің бірі.
Мыналарды ұстану ұсынылады:
- көлікті бірден қатты жүргізбеу;
- тежегішті біртіндеп басып, қозғалтқышпен тежеуді қолдану;
- жылдамдықты қажетсіз көтермей, тұрақты қарқынмен қозғалу;
- берілістерді дер кезінде ауыстырып отыру;
- газ педалін үздіксіз басып тұрмау.
Жайлы, бірқалыпты жүргізу – отын үнемдеудің негізі.
Көліктің техникалық жағдайы маңызды
Көлік жүйелі түрде тексеріліп тұрса, қозғалтқыш та, отын жүйесі де тиімді жұмыс істейді. Бұл әрі үнемге, әрі қауіпсіздікке әсер етеді.
Назар аударуға тұрарлық:
- Дөңгелек қысымын қадағалау. Қалыптан төмен қысым – отын шығынын арттыратын негізгі фактор. Айына кемінде бір рет тексеру қажет.
- Ауа сүзгісін дер кезінде ауыстыру. Бітелген сүзгі оттегінің ағымын шектеп, отынның толық жануына кедергі келтіреді. Бұл қозғалтқыштың тиімділігін төмендетеді.
- Мотор майының сапасына мән беру. Дұрыс таңдалған май үйкелісті азайтады, демек отын шығыны да азаяды. Вязкость көрсеткіші өндіруші ұсынғандай болуы керек.
- От алдырғыш шамдардың жағдайын бақылау. Әлсіз ұшқын – жану процесінің толық болмауына себеп болады. Нәтижесінде – артық отын шығыны мен өнімділіктің төмендеуі.
- Салқындату жүйесін тексеріп отыру. Қызу қозғалтқыш артық энергия жұмсайды. Оңтайлы температураны сақтау – жалпы тиімділікті арттырады.
Техникалық күтім – ұзақ мерзімді үнем мен сенімді жұмыстың кепілі.
Бағытты алдын ала жоспарлау
Жоспарсыз қозғалыс – қажетсіз уақыт пен отын шығынына алып келеді. Әсіресе қалада кептеліс көп болатын уақытта мұндай ысырап қатты байқалады.
Төмендегілер көмектеседі:
- мүмкін болса, қозғалысты таңғы және кешкі қарбалас уақытқа жоспарламау;
- бағдарды таңдағанда жол қозғалысы қосымшаларын пайдалану;
- бірнеше істі бір бағытқа шоғырландыру;
- көп жарықшам және кедергі бар көшелерден айналып өту;
- қажетсіз орындарда ұзақ тұрып, қозғалтқышты босқа қосып қоймау.
Жақсы жоспар – жанармай құю уақытының алшақтауы.
Климаттық жүйелерді орынды пайдалану
Салондағы жайлылық маңызды, алайда кондиционер мен жылыту жүйесі қозғалтқышқа қосымша жүктеме түсіреді. Бұл әсіресе қалада жүріп-тұру кезінде байқалады.
Мынадай тәсілдер пайдалы:
- Кондиционерді тек шын қажеттілік болғанда қосу. Ол қозғалтқыш қуатының бір бөлігін тұтынады, сондықтан қажет емес кезде өшіріп қойған жөн.
- Қыста салонды шамадан тыс қыздырмау. Орташа температура жеткілікті болады әрі отын шығынын төмендетеді.
- Жылдам жүргенде терезелерді ашпау. Аэродинамика бұзылып, қарсылық күші артады. Бұл 5–10% артық шығынға әкелуі мүмкін.
- Ауа рециркуляциясын қолдану. Бұл жүйе салонды тез жылытып немесе салқындатуға мүмкіндік береді.
- Ыстық күні кондиционерді қоспай тұрып, есіктерді ашып, ішкі ауаны жаңарту. Осылайша салқындату тиімділігі артады.
Комфорт пен үнемділік – бірін-бірі толықтыратын ұғымдар.
Күнделікті дағдылар да үнемге әсер етеді
Ұсақ-түйек болып көрінетін кейбір әдеттер ұзақ уақыт ішінде едәуір шығын тудырады. Сол себепті саналы жүргізу маңызды.
Мына кеңестерді есте ұстаңыз:
- қажетсіз ауыр заттарды көлікте ұстамаңыз;
- қажет болмаса, төбелік багажды шешіп тастаңыз;
- қозғалтқышты артықша ұзақ жылыту – қажетсіз шығын;
- ұзақ күткен кезде қозғалтқышты өшіріп қойған дұрыс;
- отын шығыны көрсеткішін борттық компьютер арқылы бақылап отырыңыз.
Жүргізуші өз әрекеттеріне саналы түрде қараса, айырмашылықты тез байқай бастайды.
Отынды үнемдеу – бұл тек қаржылық мәселе емес, сонымен қатар саналы тұтыну мәдениетінің бір бөлігі. Қарапайым дағдылар мен техникалық күтімнің өзі айтарлықтай үнем мен тиімділікке жеткізеді. Күнделікті қозғалысты дұрыс жоспарлау, техникаға назар аудару және жүргізу мәнерін оңтайландыру – ұзақ мерзімді пайда әкеледі. Мұндай көзқарас көлік жүргізуді ғана емес, жалпы өмір сүру салтын да ұтымды етеді. Үнем – бұл шектеу емес, ақылмен басқару. Ал бұл әдет ұзақ уақыт бойы өз нәтижесін береді.
