Мазмұны
Адам ағзасының дұрыс жұмыс істеуі жүрек пен қан тамырлары жүйесінің саулығына тікелей байланысты. Бұл жүйе бүкіл денеге оттегі мен қоректік заттарды жеткізеді және әр жасушаның тіршілігін қамтамасыз етеді. Егер жүрек әлсіреп, қан айналымы бұзылса, адам әлсіздік, шаршау, қысым ауытқуы және басқа да сырқат белгілерін сезіне бастайды. Дегенмен, жүрек-қан тамырларын нығайтуға бағытталған күнделікті әрекеттер арқылы олардың жұмысын едәуір жақсартуға болады. Дұрыс тамақтану, белсенділік, көңіл күй мен әдеттерді өзгерту жүрек саулығына оң әсер етеді. Бұл мақалада жүрек пен тамырларды табиғи жолмен нығайтудың тиімді әдістері қарастырылады.
Қозғалыс пен дене белсенділігі
Жүрекке көмектесетін ең тиімді тәсілдердің бірі – үнемі қозғалыста болу. Тіпті жеңіл жаттығулардың өзі қан айналымын жақсартады.
- күн сайын таза ауада серуендеңіз;
- лифттің орнына баспалдақпен көтерілуді әдетке айналдырыңыз;
- жеңіл таңғы жаттығу жасаңыз;
- жүзумен, велосипедпен немесе билеумен айналысыңыз;
- ұзақ уақыт отырудан аулақ болыңыз, жиі тұрып, керіліңіз.
Қозғалыс – жүрек бұлшықетін жаттықтырып, жаман холестерин деңгейін төмендетеді және жалпы денсаулықты қолдайды.
Жүрекке пайдалы тағамдар
Жүрек пен тамыр жүйесінің жұмысын жақсартуға дұрыс тағам ерекше әсер етеді. Белгілі бір азық-түліктер тамырлардың иілгіштігін арттырып, қан қысымын реттеуге көмектеседі.
- Рационға майлы теңіз балығын қосыңыз. Скумбрия, майшабақ, албырт құрамындағы омега-3 қышқылдары қан тамырларын қорғайды және қабынуды азайтады.
- Жаңғақ пен тұқымдар жеңіз. Бадам, жаңғақ және күнбағыс дәні пайдалы майлар мен магнийге бай, бұл жүрек ырғағын тұрақтандырады.
- Тағамға сарымсақ қосыңыз. Ол қан қысымын төмендетіп, тамырларды кеңейтеді және бактерияға қарсы әсер береді.
- Көкөніс пен жемістерді көбірек тұтыныңыз. Әсіресе банан, шпинат, брокколи, авокадо – калийге бай өнімдер ерекше пайдалы.
- Қант пен тұзды шектеңіз. Бұл заттар ағзада сұйықтықты ұстап қалады, қысымды арттырады және тамырларға зиян келтіреді.
Жүрек те бұлшықет секілді – оны дұрыс «қоректендірмесеңіз», ол әлсірейді.
Салмақ пен қысымды бақылау
Артық салмақ пен жоғары қан қысымы жүрекке үлкен салмақ түсіреді. Бұл инфаркт, инсульт және басқа да аурулардың қаупін арттырады.
- дене салмағыңыздың индексін тексеріңіз;
- қан қысымын аптасына кемінде бір рет өлшеңіз;
- қажет болса, дәрігермен кеңесіп, өмір салтын түзетіңіз;
- су ішуді ұмытпаңыз, бірақ артық ішуден сақ болыңыз;
- қандағы қант деңгейін бақылауда ұстаңыз, әсіресе диабетке бейім болсаңыз.
Дене көрсеткіштерін бақылау – қауіпті жағдайлардың алдын алудың маңызды жолы.
Эмоциялық жай-күй
Күйзеліс пен ұзаққа созылған шаршау жүрекке қатты әсер етеді. Психологиялық жай-күй мен қан айналымы тығыз байланысты.
- Эмоцияңызды басқаруға үйреніңіз. Сабырлы болу жүрекке түсетін қысымды төмендетеді және жалпы денсаулыққа пайда әкеледі.
- Терең тыныс алу мен медитацияны қолданыңыз. Бұл әдістер жүйке жүйесін тыныштандырып, жүрек соғысын реттейді.
- Жақсы ұйықтауға тырысыңыз. Толыққанды ұйқы гормондар тепе-теңдігін сақтап, тамырларды қалпына келтіреді.
- Қажетсіз күйзеліс пен кикілжіңдерден аулақ болыңыз. Эмоциялық шаршау ағзаның қорғаныс қабілетін төмендетеді.
- Жағымды сәттерді жазып жүру немесе ризашылық күнделігін жүргізу – психикалық тыныштықтың жақсы тәсілі.
Ішкі үйлесім – денсаулықтың негізі. Көңіл күй мен жүрек жұмысын қатар бақылау – ұзақ өмір сүру кепілі.
Зиянды әдеттерден бас тарту
Шылым, алкоголь және әрекетсіз өмір салты жүрек пен тамырларға ең үлкен қауіп төндіреді. Бұлардан бас тарту – саулығыңызға жасалған үлкен қадам.
- темекіні тастап, шылым түтінінен алшақ болыңыз;
- ішімдікті мүлде ішпеген дұрыс немесе мүмкіндігінше азайтыңыз;
- дәрі-дәрмекті тек дәрігер тағайындағанда ғана қолданыңыз;
- экран алдында ұзақ отырмауға тырысыңыз, жиі қозғалыңыз;
- физикалық демалысқа қоса, эмоциялық тынығуға да уақыт бөліңіз.
Бұл қарапайым ұсыныстар жүрек пен бүкіл ағзаның саулығына тікелей әсер етеді.
Жүрек пен қан тамырларын қорғау – денсаулықты сақтаудың басты міндеттерінің бірі. Бұл үшін қымбат дәрілер немесе күрделі ем-шаралар қажет емес. Әдеттерді аздап өзгертіп, дұрыс тамақтанып, белсенді қозғалып, тыныш өмір сүру – үлкен нәтиже береді. Денсаулығына бейжай қарамайтын адам уақыт өте күшті жүрек пен сергек өмірдің игілігін көреді. Бүгіннен бастап жүрекке қамқорлық жасау – ертеңгі күнге сенімді қадам. Жақсы көңіл күй мен дұрыс өмір салты – ұзақ әрі сапалы өмірдің кепілі.
