Күмісті тазалап, жылтырын қайтару әдістері

Күмістен жасалған әшекейлер, ыдыс-аяқ, бұйымдар мен сыйлықтар нәзіктік пен сәнділіктің белгісі саналады. Алайда уақыт өте келе олардың бетінде қара дақтар, күңгірт қабат немесе сары реңк пайда болуы мүмкін. Бұл — металлдың ауадағы, терідегі және басқа заттардағы күкірт қосылыстарымен табиғи реакциясының салдары. Мұндай өзгерістер бұйымның сыртқы келбетін бұзып қана қоймай, оның ұзақ мерзім сақталуына да кері әсерін тигізеді. Абырой болғанда, күміс өнімдерді арнайы құралсыз-ақ тазартудың қарапайым әрі қауіпсіз жолдары бар. Бұл мақалада күміс заттарды қалай тазалап, бастапқы жарқырауын қалай қалпына келтіруге болатынын егжей-тегжейлі қарастырамыз.

Қараю себептері

Күмістің бетіндегі қара дақтардың пайда болу себебін түсінбей, олардан тиімді арылу мүмкін емес. Бұл металл күкіртті қосылыстармен, ылғалмен және терімен әрекеттескенде тотығады. Температура мен ауа ылғалдылығы неғұрлым жоғары болса, қараю процесі де соғұрлым тез жүреді.

• әшекейлер термен жанасқанда жылдам күңгірттенеді;
• ыдыстар ылғалды жерде сақталса, бетінде қара із пайда болады;
• пайдаланылмай ұзақ жатқан бұйымдар тез қарайып кетеді;
• қолмен ұстаған кезде майлы іздер қалады;
• картон қораптарда сақтау күміс сапасына кері әсер етеді.

Бұл факторлардан толық арылу мүмкін болмағанмен, олардың ықпалын азайтуға болады.

Тазартуға дайындық

Кез келген әдісті қолданбас бұрын, күміс бұйымды мұқият зерттеу қажет. Кейбір заттарға ерекше нәзік көзқарас қажет болады.

1. Бұйым құрамын анықтаңыз. Күміс көбіне басқа металлдармен қорытылып жасалады. Егер бұйым 925 сынамалы болса, жұмсақ тәсілдерге жүгінген дұрыс. Бұл оның ұзақ мерзім сақталуына көмектеседі.
2. Бұйымның беткі жағын тексеріңіз. Егер тас, перламутр, эмаль немесе өрнек болса, агрессивті әдістерді қолдануға болмайды. Ылғал ұсақ саңылауларға еніп, құрылымына зақым келтіруі мүмкін.
3. Шаң мен кірді жуыңыз. Тазарту алдында күміс затты сабынды суда жуып, жұмсақ матамен сүртіп алған жөн. Бұл тазарту кезінде сызат түсуінің алдын алады.

Дайындық кезеңін дұрыс өткізу күміске зақым келтірмей, нәтижеге тез қол жеткізуге мүмкіндік береді.

Халық арасындағы кең таралған әдістер

Күміс бұйымды тазарту үшін үй жағдайында қолдануға болатын түрлі тәсілдер бар. Бұл әдістердің көпшілігі қарапайым әрі денсаулыққа қауіпсіз құралдарға негізделген.

• ас содасы қара дақтарды жұмсақ кетіреді;
• тіс пастасы жылтыратады әрі ұсақ кірді тазалайды;
• сірке суы қатпарлы ластануды ерітеді;
• лимон қышқылы қатты қарайған жерлерді ағартады;
• тұз, қайнаған су және фольга күрделі пішіндегі бұйымдар үшін тиімді;
• бор мен нашатыр жарқырауды қайтарады;
• картоп суы ескі бұйымдарға жарайды;
• банан қабығы тегіс жылтыр береді;
• айран жұмсақ тазартады;
• жұмыртқа ағы металлды ластанудан қорғайды.

Осы әдістердің көмегімен күміс бұйымды үйден шықпай-ақ тазалауға болады.

Тиімді тәсілдер тізбегі

Төменде жиі қолданылатын және жақсы нәтиже беретін бес әдіс сипатталған. Олар үй жағдайында оңай қолданылады.

1. Сода мен су. Соданы жылы сумен араластырып, қою масса жасаңыз. Жұмсақ матаға немесе губкаға жағып, қарайған тұстарды ақырын сүртіңіз. Содан кейін бұйымды жуып, құрғақ матаға сүртіңіз.
2. Тіс пастасы. Абразивсіз тіс пастасын күміс бетіне жағып, саусақпен немесе жұмсақ щеткамен жайлап ысқылаңыз. 5–10 минутқа қалдырып, сумен шайыңыз. Әсіресе тізбектер мен ұсақ бөлшектер үшін жақсы.
3. Фольга мен тұз. Ыдыстың түбін алюминий фольгамен қаптап, үстіне 2 ас қасық тұз салыңыз. Қайнаған су құйып, күміс затты 10–15 минутқа батырып қойыңыз. Фольга мен күміс арасындағы химиялық реакция қара дақтарды кетіреді.
4. Нашатыр спирті. Бір стақан суға бір ас қасық нашатыр қосып, бұйымды 20–30 минутқа салып қойыңыз. Кейін мұқият шайып, құрғатыңыз. Бұл әдіс тасы бар әшекейлерге жарамайды.
5. Лимон шырыны мен сода. Екеуін тең мөлшерде араластырып, қара дақтың үстіне жағыңыз. Жұмсақ мата арқылы сүртіп, сумен жуып тастаңыз. Бұл күрделі өрнекті күміс бұйымдарға қолайлы.

Бұл әдістердің әрқайсысы күміске зақым келтірмей жылтыр қалпын қайтарады.

Тазартудан кейінгі күтім

Күміс ұзақ уақыт жарқырап тұру үшін оны дұрыс сақтау мен күтіп ұстау қажет. Бір реттік тазарту жеткіліксіз.

• әтір мен косметикамен жанастырмаңыз;
• душқа түсерде немесе спортпен айналысқанда шешіп қойыңыз;
• дымқыл жерде сақтамаңыз;
• матадан тігілген қалташықта сақтаған дұрыс;
• резеңке мен қағазбен жанаспауын қадағалаңыз;
• күмісті арнайы замша шүберекпен сүртіп тұрыңыз;
• бір мезгілде түрлі металдан жасалған бұйымдар тақпаңыз;
• тіс ұнтақтары мен қатты щеткаларды қолданбаңыз;
• күмісті тек құрғақ теріге тағыңыз;
• күн астында ұзақ қалдырмаңыз.

Осы кеңестерді ұстансаңыз, тазартудың әсері ұзақ сақталады.

Күміс бұйымдар — нәзіктік пен талғамның символы, олар үнемі күтімді қажет етеді. Тиісті әдіспен тазартылған және дұрыс сақталған күміс – ұзақ жылдар бойы өз сұлулығын жоғалтпайды. Арнайы құралдарсыз-ақ үй жағдайында қолдануға болатын қарапайым амалдар жеткілікті. Уақытылы тазалау мен күтім күмісті қарайтпай сақтап, оның құндылығын арттырады. Алдын алу – әрдайым қалпына келтіруден тиімдірек. Сондықтан күміске күтім жасау – ұзақ қызмет етуінің кепілі.