Мазмұны
Құлақтың бітелуі – күнделікті өмірде жиі кездесетін жайсыздықтардың бірі. Бұл жағдай ұшу, сүңгу, суға түсу, суық тию немесе тіпті жайсыз ұйқыдан кейін пайда болуы мүмкін. Адам мұндай сәтте дыбысты бәсең естиді, құлақ ішінде қысым сезіледі немесе шуыл естіледі. Осындай симптомдар кейде өздігінен кетсе, кейде медициналық көмекті қажет етеді. Құлақтың не себепті бітелгенін түсіну – оны дұрыс әрі қауіпсіз жолмен қалпына келтірудің алғашқы қадамы. Бұл мақалада құлақтағы бітелуді жоюға арналған қарапайым және тиімді әдістер қарастырылады.
Уақтылы әрекет жасап, дұрыс тәсілді қолдану – жайсыздықты тез арада жеңуге көмектеседі.
Құлақтың бітелу себептері
Мәселенің түп-төркінін анықтамай, оны тиімді шешу мүмкін емес. Әр себепке сәйкес келетін ем немесе тәсіл әртүрлі болуы мүмкін.
- ұшу, биікке шығу немесе су астына түсу кезіндегі қысымның өзгеруі;
- мұрын-жұтқыншақтағы қабыну процестері (тұмау, суық тию);
- есту жолындағы серуаның жиналуы;
- аллергиялық реакция салдарынан шырышты қабықтың ісінуі;
- құлақты шамадан тыс тазарту, табиғи микрофлораның бұзылуы;
- суға шомылғаннан кейін сұйықтықтың есту жолына түсуі;
- ауа температурасының күрт ауысуы;
- мұрын қалқасының қисаюы немесе полиптер;
- ортаңғы құлақ қабынуы (отит);
- қатты дыбыс немесе дірілдің әсері.
Мұндай жағдайларда адам дыбысты нашар естиді, ал кейде жеңіл ауырсыну немесе қысым сезіледі.
Қарапайым тәсілдер
Құлақтың бітелуін жеңілдету үшін үй жағдайында қолдануға болатын әдістер бар. Олар арнайы құрал-жабдықсыз-ақ көмектесе алады.
- Жұту немесе шайнау қозғалысын орындаңыз. Бұл ішкі құлақтағы қысымды теңестіріп, жолдың ашылуына септігін тигізеді. Сағыз шайнау немесе бір жұтым сумен баяу жұтыну жиі көмектеседі.
- Вальсальва әдісін қолданып көріңіз. Ауызды жауып, танауды қысып, ақырын дем шығарыңыз. Бұл есту түтігінің ашылуына және қысымның реттелуіне ықпал етеді.
- Жылы компресс пайдаланыңыз. Құлаққа 10–15 минутқа жылы дымқыл мата басыңыз. Жылу бұлшықеттерді босаңсытып, қан айналымын жақсартады.
- Жылы душ қабылдаңыз. Бу мен ылғал серуаны жұмсартып, оның өздігінен шығуына мүмкіндік береді. Бірақ суды тікелей құлаққа бағыттауға болмайды.
- Бір аяқпен секіріп көріңіз. Егер құлаққа су кірсе, секіру және басты сол жаққа қарай еңкейту арқылы сұйықтықты шығару мүмкін. Бұл әдіс әсіресе суға түскеннен кейін тиімді.
Бұл тәсілдер жеңіл жағдайларда көмектеседі және қауіпсіз болып саналады.
Серуаның жиналуынан туындаған бітелу
Құлақта серуа жиналса, есту жолын толық жауып тастауы мүмкін. Мұндай жағдайда сақтық танытып, құлаққа зақым келтірмеу қажет.
- құлақты тазалауда мақта таяқшаларын пайдаланбаңыз;
- өткір заттармен құлаққа тиюге болмайды;
- құлақты жуғанда салқын суды қолданбаңыз;
- дәрі-дәрмекті дәрігердің кеңесінсіз пайдаланбаңыз;
- қатты ауырсыну немесе нашар есту байқалса, дереу дәрігерге барыңыз;
- серуаны өзіңіз алып тастауға тырыспаңыз;
- құлақ гигиенасын үнемі сақтаңыз, бірақ шамадан тыс тазартпаңыз;
- арнайы жұмсартқыш тамшыларды тек маман нұсқауымен қолданыңыз;
- құлақ дәрігерінің қарауынан жылына кемінде бір рет өтіңіз.
Мамандандырылған көмек серуаның қауіпсіз әрі тиімді шығуына мүмкіндік береді.
Дәрігер көмегі қажет болатын жағдайлар
Құлақ бітелу жағдайы ұзақ уақыт сақталса немесе басқа белгілермен қатар жүрсе, өз бетіңізше емделмей, медициналық көмекке жүгінген дұрыс.
- Құлақта ауырсыну, қызу немесе ірің болса, дәрігерге көрініңіз. Бұл ортаңғы құлақтың қабынуы немесе инфекциялық аурудың белгісі болуы мүмкін. Мұндай жағдайда өздігінен ем қабылдау керісінше зиян келтіруі мүмкін.
- Жоғарыда аталған әдістер көмектеспесе, ЛОР маманына барыңыз. Есту түтігінің қызметі бұзылған не басқа құрылымдық өзгерістер болуы ықтимал. Диагнозды нақтылау үшін тексеріс қажет.
- Бас айналу немесе тепе-теңдік жоғалса, дереу маманға хабарласыңыз. Мұндай белгілер вестибулярлық аппаратқа байланысты болуы мүмкін. Кешенді тексеру арқылы қауіпті аурулар анықталады.
- Құлақтың бітелуі жиі қайталанса, терең тексерістен өту керек. Бұл құрылымдық ақаулардың немесе созылмалы дерттің белгісі болуы мүмкін. Кей жағдайларда шағын ота қажет болуы мүмкін.
Дер кезінде маманға жүгіну – асқынудың алдын алып, есту қабілетін толықтай қалпына келтіруге көмектеседі.
Құлақтың бітелуі – жайсыз, бірақ көбіне өз бетімен шешілетін мәселе. Ең бастысы – дүрлігуден аулақ болып, қауіпсіз әдістерді қолдану. Себебін нақты анықтап, дұрыс шешім қабылдау – бұл мәселені тез әрі тиімді шешудің жолы. Құлақ гигиенасын сақтау мен алдын алу шаралары мұндай жағдайлардың алдын алуға көмектеседі. Егер симптомдар ұзақ сақталса немесе күшейсе, дәрігерге жүгінуді кейінге қалдыруға болмайды. Дені сау құлақ – сапалы өмірдің ажырамас бөлігі.
