Тау табиғаты әрдайым адамдардың таңданысын, құрметін және тануға деген ұмтылысын оятқан. Биік шыңдар мен тік жартастар – саяхатшыларға, суретшілерге, ғалымдарға шабыт сыйлайтын ерекше нысандар. Солардың бірі – Солтүстік Америкада орналасқан Скалист таулары. Бұл – Жер шарындағы ең әйгілі әрі ауқымды тау жоталарының бірі. Таулар мыңдаған шақырымға созылып, табиғи аймақтардың алуан түрлілігімен, флора мен фаунаның байлығымен ерекшеленеді. Әрбір аңғар мен асу өз бойында ежелгі геологиялық тарих пен мәдени мұраны сақтап келеді. Төменде осы ғажайып таулы өңір жайлы 29 қызықты факт ұсынылады.
- Скалист таулары 4800 шақырымнан аса аумақты қамтиды. Олар Канада мен АҚШ-тың бірнеше штаттары мен провинцияларын басып өтеді: Британдық Колумбия, Альберта, Монтана, Вайоминг, Колорадо және Нью-Мексико.
- Ең биік нүктесі – Элберт тауы. Ол Колорадо штатында орналасқан, теңіз деңгейінен биіктігі – 4401 метр.
- Бұл таулардың жасы шамамен 70 миллион жылдан асады. Олар бор дәуірінде тектоникалық плиталардың соқтығысуынан пайда болған.
- Скалист тауларында ондаған ұлттық парктер бар. Ең танымалдары – Йеллоустон, Глейшер және Роки-Маунтин.
- Аймақтар арасында ауа райы күрт ерекшеленеді. Оңтүстігінде құрғақ, ал солтүстігінде суық әрі қарлы болады.
- Мұнда көптеген мұздықтар сақталған. Олардың кейбірі климаттың жылынуына қарамастан әлі де қозғалыста.
- Колорадо өзені дәл осы тау жоталарынан бастау алады. Кейін ол әйгілі Гранд-Каньонды қоса алғанда бірнеше шөл мен каньонды кесіп өтеді.
- Бұл аймақ жануарлар әлеміне өте бай. Аю, сілеусін, бұлан, таутеке және тағы басқа көптеген аң-құс мекендейді.
- Кейбір аумақтар толықтай қылқан жапырақты ормандармен жабылған. Мұнда шырша, қарағай және самырсын жиі кездеседі.
- Скалист тауларынан Континентальды суайрық өтеді. Ол сулардың Атлант немесе Тынық мұхитына қарай ағуын анықтайды.
- Қыста ондаған тау шаңғысы курорттары жұмыс істейді. Аспен, Вейл және Брекенридж – ең танымалдарының бірі.
- Жергілікті байырғы халық бұл тауларды киелі деп санайды. Олар табиғат рухтарымен байланыс орнайтын орын деп есептейді.
- Скалист тауларында пайдалы қазбалар мол. Атап айтқанда, мыс, күміс, алтын және көмір кездеседі.
- Көптеген туристік соқпақтар ежелгі тайпалар мен қоныс аударушылар қолданған ескі бағыттармен сәйкес келеді.
- Биіктікке байланысты ауа құрамында оттек мөлшері азаяды. Сондықтан жоғарыға көтерілгенде бейімделу қажет.
- Жазда найзағайлы күндер жиі болады. Олар қысқа болғанымен, қатты жел мен жасынмен қатар жүруі мүмкін.
- Тау бөктерлерінде альпі шалғындары жайқалады. 3000 метрден жоғары биіктікте тек мүк пен шағын гүлдер өседі.
- Кейбір көлдердің суы айнадай таза. Канаданың Морейн және Луиза көлдері – ерекше көріністердің бірі.
- Бұл аймақта жер сілкінісі сирек болса да, тіркеліп отырады. Геологтар мұндағы сейсмикалық белсенділікті қадағалап отырады.
- Күн мен түн арасындағы температура күрт өзгереді. Күндіз ыстық, кешке суық болуы мүмкін.
- Жолдарды жануарлар жиі кесіп өтеді. Сондықтан арнайы белгілер мен жануарларға арналған өткелдер орнатылған.
- Таудан ағып жатқан сулар көптеген қалаларды сумен қамтамасыз етеді. Олар су қоймалар мен гидроэлектр станцияларына жіберіледі.
- Кей пейзаждар фантастикалық фильм көріністерін еске түсіреді. Мұнда көптеген кино мен деректі фильмдер түсірілген.
- Скалист тауларында жаяу серуендеуге арналған бағыттар көп. Олар жаңадан келгендерге де, тәжірибелі альпинистерге де арналған.
- Көктемде тау етектерінде гүлдер ашып, түрлі-түсті шалғындар пайда болады. Бұл көрініс фотографтарды тартады.
- Шың басында қатты жел соғып тұрады. Бұл әсіресе альпинистерге қиындық тудырады.
- Мұнда сирек кездесетін құстар мекендейді. Мысалы, бүркіт, жебелі қыран және ақбас құмай.
- Скалист таулары ақындар мен суретшілерге шабыт берген. Олар еркіндіктің, табиғаттың және асқақтықтың символына айналған.
- Жыл сайын бұл тауларға миллиондаған турист келеді. Бұл оларды Солтүстік Американың басты табиғи мұрасына айналдырады.
Скалист таулары – жай ғана тау тізбегі емес, бұл – ерекше әлем, өз заңдылығы мен сұлулығы бар табиғи құбылыс. Әрбір шыңы мен жотасы таңғажайып тарих пен табиғи байлықты бойына сіңірген. Бұл өңір туралы айтылған әр дерек – оның қайталанбас құндылығын дәлелдейді. Скалист тауларына сапар шегу – есте қаларлық әсер мен рухани серпіліс сыйлайтын ерекше мүмкіндік.
