Мазмұны
Мерекелік отырыстар, туған күндер мен той-томалақтар әдетте мол тағам мен алкогольді сусындармен бірге өтеді. Мұндай сәттерде адам ағзасына, әсіресе бауырға түсетін салмақ жайлы көпшілік ойлай бермейді. Алайда бауыр – ағзаның басты сүзгісі, ол зиянды заттар мен майларды ыдыратып, уытсыздандырумен айналысады. Бірнеше күн қатарынан артық тамақтану мен спиртті ішімдіктерді тұтыну бұл мүшенің жұмысына кері әсер етіп, шаршауды, ауырлықты және әлсіздікті тудыруы мүмкін. Сондықтан мереке өткен соң бауырға көмектесу – денсаулықты сақтаудың маңызды қадамы. Төменде бауырды қалпына келтіруге көмектесетін тиімді тәсілдер берілген.
Тазарту және су ішу режимі
Қалпына келтірудің алғашқы қадамы – ағзадан артық заттарды шығару. Су алмасуды жақсарту арқылы уыттар жылдам шығарылады:
- таңертең лимон шырыны қосылған жылы сумен бастаңыз;
- күн бойы 1,5–2 литр таза су ішуді ұмытпаңыз;
- рационыңызға итмұрын, жалбыз немесе шырғанақ секілді шөп тұнбаларын қосыңыз;
- тәтті сусындар мен газдалған өнімдерден бас тартыңыз;
- кофені және қою шайды аз мөлшерде ішкен жөн.
Дұрыс су ішу тәртібі бауырдың жұмысын жеңілдетіп, ағзаны қалыпқа келтіруге көмектеседі.
Тамақтану тәртібін реттеу
Калориясы жоғары тамақтардан кейін ас мәзірін қайта қарап, ағзаға пайдалы өнімдерді енгізу қажет:
- Қуырылған және майлы тағамдардан уақытша бас тартыңыз. Мұндай өнімдер бауырды ауырлатып, өттің бөлінуіне кедергі келтіреді. Оның орнына буда піскен, бұқтырылған және пеште дайындалған тағамдарды таңдаңыз.
- Өңделген тағам түрлерін шектеңіз. Шұжықтар, консервілер және фастфуд құрамындағы қоспалар бауырды зақымдайды. Мұндай өнімдер май басу қаупін арттырады.
- Клетчаткаға бай тағамдарды көбірек тұтыныңыз. Көкөністер, кебек пен дәнді дақылдар токсиндерді ішек арқылы шығарады. Бұл бауырға түсетін жүктемені азайтады.
- Антиоксиданттармен байытылған өнімдер тұтыныңыз. Жидектер, көк жапырақты көкөністер, жаңғақтар мен зәйтүн майы бауыр жасушаларын бос радикалдардан қорғайды. Бұл қалпына келу процесін жылдамдатады.
- Омега‑3 және лецитинге бай өнімдерді қосыңыз. Авокадо, зығыр майы мен теңіз балығы май алмасуды қалыпқа келтіреді. Олар бауыр жасушаларының мембранасын қорғайды.
Дұрыс құрылымдалған ас мәзірі ағзаның тезірек қалпына келуіне мүмкіндік береді.
Физикалық белсенділік және демалыс
Тамақтануды реттеу жеткіліксіз – өмір салтын да оңтайландыру маңызды:
- күнделікті таза ауада серуендеп тұрыңыз;
- таңертең жеңіл жаттығулар жасаңыз немесе йогамен айналысыңыз;
- алғашқы күндері қатты физикалық жүктемеден аулақ болыңыз;
- ұйқыны реттеп, кеш жатпауға тырысыңыз;
- күйзеліс деңгейін төмендету үшін тыныс алу жаттығуларын қолданыңыз.
Аз ғана қозғалыстың өзі зат алмасуды жылдамдатып, бауырдың қанмен қамтамасыз етілуін жақсартады.
Қолдаушы табиғи және дәрілік құралдар
Кей жағдайда бауырдың қалпына келуіне көмектесетін арнайы препараттар мен шөп тұнбаларын қолдануға болады. Бірақ оларды дәрігер кеңесімен қабылдаған дұрыс:
- Шөптен жасалған гепатопротекторларды қабылдауға болады. Дәріханаларда сатылатын бидайық, артишок немесе куркумин негізіндегі препараттар өттің бөлінуін жақсартып, бауыр жасушаларын қорғайды.
- Антиоксиданттары бар дәрумендер кешенін қабылдаңыз. В, С және Е дәрумендері ағзаның қорғаныс қабілетін арттырып, зат алмасуды реттейді.
- Емдік шөп шайларын ішіңіз. Өрікгүл, қырмызыгүл және түймедақ қабынуға қарсы әсер береді және өттің дұрыс бөлінуіне көмектеседі.
- Бауыр аймағына жылы компресс қоюға болады. Бұл қан айналымын жақсартып, бұлшықетті босаңсытады. Оны ұйықтар алдында 20 минутқа жасау ұсынылады.
- Күшті әсері бар дәрілерден аулақ болыңыз. Кейбір препараттар бауырға уытты әсер етуі мүмкін. Барлық дәрілерді тек нұсқаулықпен және дәрігердің кеңесімен қолдану қажет.
Қосымша қолдау шаралары негізгі күтімді толықтырып, сауығу процесін жылдамдатады.
Бауыр – қалпына келу қабілеті жоғары ерекше мүше. Алайда оған бұл процесті сәтті жүзеге асыру үшін дұрыс жағдай жасау қажет. Мерекеден кейін жеңіл әрі пайдалы тамақ, жеткілікті су, серуен, ұйқы және табиғи құралдар – бауырдың негізгі көмекшілері. Өз ағзаңызды мұқият тыңдай білсеңіз, ол сізге ұзақ уақыт бойы мықты денсаулықпен жауап береді. Бауырға қамқорлық жасау – жалпы өмір сапасын жақсартудың сенімді жолы. Ең бастысы – шамадан тыс артықтыққа жол бермей, тепе-теңдікті ұстану.
