Мазмұны
Жұмысқа орналасу жолындағы шешуші кезең – әңгімелесу. Бұл – тек кәсіби қабілетті бағалау емес, сонымен қатар жеке қасиеттерді, ойлау стилін, өз-өзіңді таныстыра білу дағдыларын көрсететін сәт. Еңбек нарығындағы бәсекелестік күн санап артып келеді, ал жұмыс берушілер білікті, өз ісіне жауапты, бейімделгіш мамандарды іздейді. Кездесуге сенімділікпен бару үшін дайындық, стратегиялық ойлау және шынайылық аса маңызды. Жүйелі көзқарас арқылы алаңдаушылықты азайтып, өзіңізді жақсы қырынан көрсетуге болады. Төменде біз әңгімелесу барысында сәттілікке жетуге көмектесетін негізгі кеңестермен бөлісеміз.
Компания туралы толық ақпарат жинаңыз
Жұмыс беруші үміткердің немқұрайлы не шын ықыласпен келгенін алғашқы минуттарда-ақ байқай алады. Сұхбатқа тыңғылықты дайындық – сіздің кәсібилігіңізді көрсетудің алғашқы қадамы.
Алдын ала зерттеуге көмектесетін бірнеше қадам төмендегідей:
- компанияның ресми сайтын, әлеуметтік желідегі парақшаларын, жаңалықтарын қарап шығыңыз;
- әңгімелесуге қатысатын тұлғалар туралы ақпаратты іздеңіз;
- түйіндемеңіздегі негізгі мәліметтерді есіңізге түсіріңіз;
- STAR әдісі бойынша нақты мысалдар дайындаңыз;
- ұйым құрылымы, жұмыс процесі, мақсаттары туралы сұрақтар құрастырыңыз.
Осы қадамдар арқылы сіз өзіңізді сенімді ұстап, сұхбат кезінде нақты әрі мазмұнды жауаптар бере аласыз. Ал егер танысыңызбен немесе ментормен шағын жаттығу жасасаңыз – бұл артық етпейді.
Түйіндеме мен портфолионы дұрыс рәсімдеңіз
Құжаттар – жұмыс беруші сіз туралы көретін алғашқы әсердің айнасы. Жақсы құрылымдалған түйіндеме мен нақты мысалдардан тұратын портфолио сіздің құндылығыңызды көрсетуге көмектеседі.
- Міндеттерді емес, жетістіктерді сипаттаңыз. Жай ғана істеген жұмысты емес, оның нәтижесін көрсетіңіз. Мүмкін болса, нақты сандар мен көрсеткіштермен бекітіңіз.
- Түйіндемеңізді белгілі бір бос орынға бейімдеңіз. Әр түрлі лауазымдар әр түрлі дағдыларды қажет етеді, сондықтан жалпылама құжат әсер қалдырмайды.
- Портфолиоңызды оқуға ыңғайлы, түсінікті форматта ұсыныңыз. Әр жобада сіздің рөліңіз, мақсат және нәтиже көрсетілсін. Егер мүмкіндік болса, сілтемелермен толықтырыңыз.
- Артық ресмиліктен аулақ болыңыз. Қарапайым, таза тілмен жазылған құжат оқуға жеңіл және жағымды әсер қалдырады.
Осы ұстанымдарды сақтай отырып, әңгімелесуде уақытты мағыналы сұхбатқа арнауға болады.
Көп қойылатын сұрақтарға дайын болыңыз
Көптеген сұхбаттарда ұқсас сұрақтар қойылады, сондықтан оларға алдын ала жауап дайындау қобалжуды азайтады. Жауаптар құрылымды әрі қысқа болғаны дұрыс.
- «Өзіңіз туралы айтып беріңіз» деген сұраққа нақты және қысқа жауап дайындаңыз. Қазіргі рөліңізден бастап, негізгі қабілеттеріңіз бен соңғы жетістігіңізді атаңыз.
- Ірі табысыңызды нақты мысалмен сипаттаңыз. Мәселе, шешім, нәтиже және сіздің үлесіңіз айқын болуы керек.
- Қателік туралы сұраққа шынайы мысал келтіріп, одан қандай сабақ алғаныңызды айтыңыз. Бұл сіздің тәжірибе арқылы өсуді білетініңізді дәлелдейді.
- Неге жұмыс орнын өзгерткіңіз келеді деген сұраққа конструктивті түрде жауап беріңіз. Қазіргі жұмысты жамандамай, өсуге ұмтылысыңызды, жаңа мақсаттарды айтып жеткізіңіз.
- Жалақы туралы сұраққа диапазонмен жауап беріңіз. Өз біліктілігіңізді, нарықтағы орташа еңбекақыны ескеріп сөйлеңіз.
- Алғашқы 90 күнде қандай қадамдар жасайтыныңызды сипаттаңыз. Қандай ақпаратты жинайсыз, кіммен сөйлесесіз, қандай мақсаттарға қол жеткізуді жоспарлайсыз – осының бәрін ойластырыңыз.
Осы дайындық арқылы әңгімелесу өз бағытыңызда өтеді және сіздің кәсіби бейнеңіз анық көрінеді.
Сіз де сұрақ қойыңыз
Жақсы сұхбат – екіжақты диалог. Сұрақтар қою арқылы сіздің жұмысқа байыппен қарайтыныңыз, стратегияны түсінуге ұмтылысыңыз байқалады.
Мынадай сауалдар орынды болмақ:
- осы қызметтегі жетістік қандай көрсеткіштермен өлшенеді;
- команда алдағы айларда қандай мәселелерге тап болады;
- күнделікті қандай құралдар мен процестер қолданылады;
- бейімделу мен оқыту процесі қалай ұйымдастырылған;
- мансаптық өсу және рөлдер арасында көшу мүмкіндіктері қандай.
Сұрақтардың жауабын мұқият тыңдап, қысқаша қорытынды жасап отырыңыз. Бұл сіздің зейін мен логикаға бейімділігіңізді көрсетеді.
Сөйлеу әдебі мен өзін-өзі ұстау
Сөз маңызды болғанымен, мимика, дауыс ырғағы, көзқарас та әсер етеді. Киім талғамы, тыныш сөйлеу мәнері мен ашық поза сіз жайлы жақсы пікір қалыптастырады.
- Көз байланысын сақтап, жеңіл жымиыңыз. Бұл сенімділік пен қызығушылықтың белгісі.
- Терең тыныстап, жаймен сөйлеңіз. Әңгіме баяу және анық болса – сөзіңіз салмақты естіледі.
- Ойыңызды жинақтау үшін кідіріс жасаудан қорықпаңыз. Тым асығыстық пікіріңіздің анықтығына кедергі келтіруі мүмкін.
- Онлайн сұхбат кезінде камераға қараңыз, экрандағы өз бейнеңізге емес. Бұл сіздің шынайы ниетіңізді білдіреді және көзбен байланысты сақтауға көмектеседі.
Бұл элементтер мазмұнға сенімділік қосып, жалпы әсерді жақсартады.
Әңгімелесуден кейін не істеу керек
Кездесуден кейінгі әрекеттер де өте маңызды. Қысқа, сыпайы алғыс хат сіздің ықыласыңызды көрсетеді және сізді есте қалдырады.
- 24 сағат ішінде алғыс хат жіберіңіз;
- компания құндылықтарының сізге жақын екенін атап өтіңіз;
- толық жауабын бере алмаған сұрақтарға түсініктеме қосыңыз;
- жұмысқа қай күннен бастап кірісе алатыныңызды көрсетіңіз;
- келесі қадам мен кері байланыс уақытын нақтылаңыз.
Мұндай қарапайым қадамдар сіздің ұйымдастырушылық қабілетіңізді көрсетіп, өзіңізге деген сенімді арттырады.
Сәтті әңгімелесу – бұл кездейсоқтық емес, жүйелі дайындықтың нәтижесі. Компания туралы білім, құрылымды жауаптар, дұрыс қойылған сұрақтар және сенімді мінез-құлық – бәрі сіздің артықшылығыңызды көрсетеді. Жақсы түйіндеме, нақты мысалдар мен кәсіби қарым-қатынас стильді бейнені қалыптастырады. Сұхбаттан кейінгі сауатты әрекеттер шешуші рөл атқаруы мүмкін. Шынайылық пен өз тәжірибеңізге сенімділік – табысты сұхбаттың басты кепілі. Ең бастысы – өзіңізге сеніп, құндылығыңызды дәлелдей білу.
