Мазмұны
Тірі өсімдіктер үйге жылулық пен үйлесім сыйлап, кеңістікті көркейтіп қана қоймайды, сонымен қатар ауаны тазартып, адамның көңіл күйіне де оң әсер етеді. Алайда кез келген тіршілік иесі сияқты, олар да назар мен қамқорлықты қажет етеді. Қате күтім – тіпті ең төзімді өсімдіктің де әлсіреуіне немесе қурауына себеп болуы мүмкін. Сондықтан гүл өсіруді ұнататын әрбір жан бөлме өсімдіктерінің күтім ерекшеліктерін жақсы білуі керек. Дұрыс ұйымдастырылған күтім олардың денсаулығын сақтап қана қоймай, гүлдеуін де тұрақты етіп, өмір сүру ұзақтығын арттырады.
Бұл мақалада бөлме өсімдіктеріне күтім жасауға арналған тиімді әрі пайдалы кеңестермен таныса аласыз. Төменде берілген ұсыныстар гүлдеріңіздің жайқалып өсуіне көмектеседі.
Жалпы күтім ережелері
Көптеген өсімдіктерге ортақ базалық күтім ережелері бар. Олар жарық, температура, ылғалдылық және басқа да факторларға қатысты.
Мынадай негізгі қағидаларды есте сақтаған жөн:
- өсімдікті жарық мөлшеріне қарай дұрыс орналастырыңыз;
- бөлме температурасын үнемі бақылап отырыңыз;
- өсімдіктерді жел өтінен, суық ағыстан қорғаңыз;
- ауа ылғалдылығын, әсіресе қыс мезгілінде, қажетті деңгейде ұстаңыз;
- гүл сауытының орнын ауыстырып, өсімдіктің симметриялы өсуіне ықпал етіңіз.
Осы кеңестерді ұстану өсімдіктерге жайлы орта қалыптастырып, күйзелісті азайтады.
Суару тәртібі: қашан және қанша
Суды дұрыс бермеу – бөлме гүлдерінің әлсіреуіне ең жиі себеп болатын факторлардың бірі. Өсімдіктің түріне, жылдың мезгіліне, ауаның температурасымен қатар топырақтың жағдайына назар аудару керек.
Суару ережелері мыналарды қамтиды:
- Суармас бұрын топырақтың ылғалдылығын тексеріңіз. Саусағыңызды 2–3 см тереңдікке батырып көріңіз – егер құрғақ болса, су құю қажет. Ал ылғалды болса, сәл күте тұрыңыз.
- Суды міндетті түрде бөлме температурасында және алдын ала тұндырып қолданыңыз. Суық су өсімдіктің тамыр жүйесіне зиян келтіруі мүмкін.
- Қыс мезгілінде суару жиілігін азайтыңыз. Өйткені бұл кезеңде өсімдік белсенді өспейді және суды баяу сіңіреді.
- Аса көп су құйып, табаға артық судың жиналуына жол бермеңіз. Бұл тамырдың шіріп кетуіне және зең түсуіне себеп болады.
- Су аз мөлшермен жиі құйылғаннан гөрі, молынан бірақ сирек құйылғаны пайдалырақ. Бұл тамырларды тереңірек өсуге ынталандырады.
Суды дұрыс мөлшерде және уақтылы беру өсімдіктің сыртқы келбетін де, ішкі жағдайын да жақсартады.
Жарық пен орналасу
Жарық – фотосинтездің негізі әрі өсімдіктің дамуына тікелей әсер ететін фактор. Жарықтың жетіспеушілігі немесе шамадан тыс болуы гүлдің әлсізденуіне не күйіп қалуына алып келуі мүмкін.
Келесі ұсыныстарға назар аударыңыз:
- жарық сүйетін түрлерді терезе жанына орналастырыңыз;
- көлеңкеге төзімді өсімдіктерді тікелей күн сәулесінен қорғаңыз;
- қыс мезгілінде қосымша жарық көзі қажет болуы мүмкін;
- терезе әйнектері мен жапырақтардағы шаңды уақтылы сүртіп тұрыңыз;
- терезе бағытын ескеріңіз: шығыс және батыс бағыттағы терезелер көбіне қолайлы.
Жарықты дұрыс ұйымдастыру өсімдіктің белсенді өсуіне жағдай жасап, сыртқы келбетін жақсартады.
Қайта отырғызу және топырақ
Өсімдік ұзақ уақыт бір жерде отырса, топырақ тозады, ал тамырлар кеңістікке мұқтаж болады. Мұндай жағдайда оны қайта отырғызу қажет.
Қайта отырғызу мына жағдайларда жүргізіледі:
- Әр 1–2 жыл сайын, өсімдік түріне байланысты. Жас өсімдіктер жиі, ал ересек түрлері сирек отырғызылады.
- Ерте көктемде, белсенді өсу басталғанға дейін. Бұл – бейімделуді жеңілдететін кезең.
- Жаңа топырақ арнайы таңдалып, өсімдік түріне сәйкес болуы керек. Мысалы, кактус пен орхидеяға арналған топырақ бөлек болады.
- Тамыр жүйесі тексеріліп, шіріген немесе зақымданған бөліктері алынып тасталады. Бұл аурулардың алдын алуға көмектеседі.
- Гүл құмырасының түбіне міндетті түрде дренаж салынады. Бұл артық судың сыртқа шығуына және ауа айналымына сеп болады.
Уақтылы және дұрыс қайта отырғызу өсімдіктің жалпы жағдайын жақсартады.
Тыңайтқыштар мен қоректік заттар
Гүлдер шектеулі топырақ көлемінде өсетіндіктен, бірте-бірте қоректік заттарды толық сіңіріп алады. Сол себепті қосымша тыңайтқыштар қажет.
Келесі кеңестерге құлақ асыңыз:
- тыңайтқыштарды көктем мен күз аралығында қолданыңыз;
- өсімдіктің түріне қарай арнайы тыңайтқыш таңдаңыз;
- минералдық және органикалық құрамдарды кезектестіріп қолданыңыз;
- нұсқаулықта көрсетілген мөлшерден аспаңыз;
- жуырда отырғызылған немесе ауырған өсімдіктерге тыңайтқыш бермеңіз.
Қосымша қоректік заттар гүлдердің түр-түсін жақсартып, өсімдік өмірін ұзартуға сеп болады.
Сыртқы күтім мен эстетика
Өсімдіктің сыртқы пішіні де үй көркін толықтырады. Ластанған жапырақтар, қураған гүлдер – өсімдіктің жақсы күтім көрмей жатқанын көрсетеді.
Мынадай әрекеттер арқылы тартымды көрініс жасауға болады:
- жапырақтарды дымқыл шүберекпен сүртіп тұрыңыз;
- қураған гүлдер мен жапырақтарды алып тастаңыз;
- өсімдіктің пішінін қадағалап, қажет жағдайда бұтақтарын кесіңіз;
- топырақ бетіндегі қоқысты тазартыңыз;
- зиянкестердің бар-жоғын жүйелі түрде тексеріңіз.
Осындай қарапайым, бірақ маңызды әрекеттер гүлге жаңа өмір мен серпін береді.
Бөлме өсімдіктері – тірі тіршілік иелері. Олар назар мен қамқорлықты қажет етеді. Дұрыс күтім арқылы кез келген өсімдікті жайқалтып өсіруге болады. Олардың айналаға берер тыныштығы мен әсемдігі ерекше сезім сыйлайды. Үйде гүл өсіру – бұл тек әдемілік емес, жан дүниеге арналған тыныштық пен қуаныш көзі. Әрбір үйде гүлге толы бір бұрыш болса, сол бұрышта мейірім мен үйлесім қатар өмір сүреді.
